Cumhuriyet Öncesi Eğitim ve Kurumları
Cumhuriyet Öncesi Eğitim ve Kurumları Eğitimin Isparta’daki tarihsel gelişimine bakıldığında köklü bir geçmişe sahip olduğu görülür. Selçuklular döneminde kültür merkezleri arasında Isparta'nın önemli bir konumu vardır. H. 1224 yılında açılan Atabey Medresesi buna örnek gösterilebilir. Selçuklu ve Osmanlılar döneminde nazari bilimler yanında pozitif bilimlerin de verildiği medreseden II. Murat devrinin ünlü bilgini Ayasbuğ Çelebi ile Fatih'in hocalarından Müslihittin Mustafa gibi bilim adamları da yetişmiştir. Selçuklular devrinde medresede matematik, astronomi, fizik gibi pozitif bilimler yanında, metafizik gibi bilimlerin ders olarak okutulduğu bilinmektedir. Kanuni Sultan Süleyman zamanında ise bu medreseden icazet almak, Süleymaniye'den icazet almakla bir tutulmuştur. Bu devrede Küçük Tacettin (Ece Halife) medresede müderrislik yapmıştır.
1877 Konya Vilayet Salnamesine Göre Hamit Sancağının Okul ve Öğrenci Sayıları
Kaza ve Nahiye Adı Okul Türü Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Isparta Merkez Kaza Medrese
Rüştiye
Sübyan Okulu
6
1
20146
204
6440Eğirdir Kazası Medrese
Rüştiye
Sübyan Okulu 3
1
2747
-
499Yalvaç Kazası Medrese
Rüştiye
Sübyan Okulu 8
1
40300
20
1078Karaağaç KazasıMedrese
Rüştiye
Sübyan Okulu 6
1
50400
30
1386Uluborlu KazasıMedrese
Rüştiye
Sübyan Okulu 7
-
35102
-
870Keçiborlu KazasıMedrese
Rüştiye
Sübyan Okulu 1
-
1167
-
724Barla Ve Ağros Nahiyesi Medrese
Rüştiye
Sübyan Okulu 3
-
1551
-
787Pavlu Nahiyesi Medrese
Rüştiye
Sübyan Okulu 1
-
1414
-
325
19. yy. Isparta Sancağında eğitim durumunun ileri düzeyde olmadığı bilinmektedir. 1877 Konya Vilayet Salnamesine göre Isparta Sancağında toplam 35 medresede 1127; 4 Rüştiye Mektebinde 254; 212 Sübyan Okulunda da 12109 öğrencinin eğitim gördüğü belirtilmiştir. Aynı dönemde Merkez Kazada toplam 6790 Müslüman öğrencinin eğitim gördüğü ve 2 Rum, 1 Ermeni İlkokulu bulunduğu belirtilmiştir (Tablo 1).
1892 Konya Vilayet Salnamesi'ne göre Isparta Sancağında toplam 109 Müslüman ve 3 Rum Okulunun bulunduğu belirtilmektedir. Cuinet ise 1892'de Hamidabad Sancağı'nda çeşitli düzeylerde 31 Müslüman, 6 Rum ve 1 Ermeni okulunun bulunduğunu belirtmektedir (Tablo 2).
1892 Yılında Hamidabad Sancağı'ndaki Okulların Dinlere Göre Dağılımı
Topluluk Adı Okulun Türü Toplam Okul Sayısı Toplam Öğrenci Sayısı Müslümanİptidaiye
Rüştiye
30
1
800Rum
Ortodoks İlkokul
Ortaokul(E)
Ortaokul(K)4
1
1130
375
63Ermeni
Gregoryenİlkokul130Toplam 381398
1903 Maarif Salnamesine göre Isparta Sancağı'ndaki toplam 6 kütüphanede kayıtlı toplam 2817 kitap bulunmaktadır. Yine aynı Salnameye göre Isparta Merkez Kaza, Yalvaç, Karaağaç, Eğirdir ve Uluborlu Kazalarında toplam 60 medresede 2421 öğrencinin okuduğu belirtilmektedir. Ayrıca Eğirdir ve Uluborlu kazalarında birer tane Rum-Ortodoks okulu mevcut olup, Eğridir’de 60, Uluborlu’da ise 109 Hıristiyan öğrencinin bu mekteplerde okuduğu kaydedilmektedir (Tablo 3, 4).
Cumhuriyet Öncesi Eğitim ve Kurumları Eğitimin Isparta’daki tarihsel gelişimine bakıldığında köklü bir geçmişe sahip olduğu görülür. Selçuklular döneminde kültür merkezleri arasında Isparta'nın önemli bir konumu vardır. H. 1224 yılında açılan Atabey Medresesi buna örnek gösterilebilir. Selçuklu ve Osmanlılar döneminde nazari bilimler yanında pozitif bilimlerin de verildiği medreseden II. Murat devrinin ünlü bilgini Ayasbuğ Çelebi ile Fatih'in hocalarından Müslihittin Mustafa gibi bilim adamları da yetişmiştir. Selçuklular devrinde medresede matematik, astronomi, fizik gibi pozitif bilimler yanında, metafizik gibi bilimlerin ders olarak okutulduğu bilinmektedir. Kanuni Sultan Süleyman zamanında ise bu medreseden icazet almak, Süleymaniye'den icazet almakla bir tutulmuştur. Bu devrede Küçük Tacettin (Ece Halife) medresede müderrislik yapmıştır.
1877 Konya Vilayet Salnamesine Göre Hamit Sancağının Okul ve Öğrenci Sayıları
Kaza ve Nahiye Adı Okul Türü Okul Sayısı Öğrenci Sayısı Isparta Merkez Kaza Medrese
Rüştiye
Sübyan Okulu
6
1
20146
204
6440Eğirdir Kazası Medrese
Rüştiye
Sübyan Okulu 3
1
2747
-
499Yalvaç Kazası Medrese
Rüştiye
Sübyan Okulu 8
1
40300
20
1078Karaağaç KazasıMedrese
Rüştiye
Sübyan Okulu 6
1
50400
30
1386Uluborlu KazasıMedrese
Rüştiye
Sübyan Okulu 7
-
35102
-
870Keçiborlu KazasıMedrese
Rüştiye
Sübyan Okulu 1
-
1167
-
724Barla Ve Ağros Nahiyesi Medrese
Rüştiye
Sübyan Okulu 3
-
1551
-
787Pavlu Nahiyesi Medrese
Rüştiye
Sübyan Okulu 1
-
1414
-
325
19. yy. Isparta Sancağında eğitim durumunun ileri düzeyde olmadığı bilinmektedir. 1877 Konya Vilayet Salnamesine göre Isparta Sancağında toplam 35 medresede 1127; 4 Rüştiye Mektebinde 254; 212 Sübyan Okulunda da 12109 öğrencinin eğitim gördüğü belirtilmiştir. Aynı dönemde Merkez Kazada toplam 6790 Müslüman öğrencinin eğitim gördüğü ve 2 Rum, 1 Ermeni İlkokulu bulunduğu belirtilmiştir (Tablo 1).
1892 Konya Vilayet Salnamesi'ne göre Isparta Sancağında toplam 109 Müslüman ve 3 Rum Okulunun bulunduğu belirtilmektedir. Cuinet ise 1892'de Hamidabad Sancağı'nda çeşitli düzeylerde 31 Müslüman, 6 Rum ve 1 Ermeni okulunun bulunduğunu belirtmektedir (Tablo 2).
1892 Yılında Hamidabad Sancağı'ndaki Okulların Dinlere Göre Dağılımı
Topluluk Adı Okulun Türü Toplam Okul Sayısı Toplam Öğrenci Sayısı Müslümanİptidaiye
Rüştiye
30
1
800Rum
Ortodoks İlkokul
Ortaokul(E)
Ortaokul(K)4
1
1130
375
63Ermeni
Gregoryenİlkokul130Toplam 381398
1903 Maarif Salnamesine göre Isparta Sancağı'ndaki toplam 6 kütüphanede kayıtlı toplam 2817 kitap bulunmaktadır. Yine aynı Salnameye göre Isparta Merkez Kaza, Yalvaç, Karaağaç, Eğirdir ve Uluborlu Kazalarında toplam 60 medresede 2421 öğrencinin okuduğu belirtilmektedir. Ayrıca Eğirdir ve Uluborlu kazalarında birer tane Rum-Ortodoks okulu mevcut olup, Eğridir’de 60, Uluborlu’da ise 109 Hıristiyan öğrencinin bu mekteplerde okuduğu kaydedilmektedir (Tablo 3, 4).
Moderatör tarafında düzenlendi: