Uzman SühaN
Administrator
Adet Sancısı Neden Olur?
Adet sancısı yaygın bir şikayettir ancak eğer adet düzensizliği gibi, adetle ilgili başka sorunlar ve olağan dışı belirtiler varsa bir jinekolog muayenesi gerekir. Kadınlar çoğu kez çevrelerindeki hikayelere göre ya da kulaktan dolma bilgilerle adet düzensizliği veya şiddetli adet sancısı gibi şikayetleri çözmeye çalışır. Oysa bu şekilde, çözümü geciktirmek dışında bir sonuç almak mümkün olmaz.
Adet sancısı nedenlerine geçmeden önce, primer ve sekonder olarak adlandırılan iki tür adet sancısı olduğunu belirtelim.Primer dismonera: En sık rastlanan adet sancısı türüdür. Karnın alt kısmında ve belde hissedilen
kramplar adet döneminden 1-2 gün önce başlayıp 2-4 gün kadar sürebilir.
Sekonder dismonera: Krampların sadece adet dönemi ile ilgili olmayıp endometriozis gibi, altta yatan
ve üreme organlarıyla ilgili başka bir sağlık sorunu ile bağlantılı olabilecek sancıları kapsar. Bu tip ağrılar en çok 35 – 40 yaş arasındaki kadınlarda görülür.
Aşağıdaki rahatsızlıklar sekonder tipte adet sancılarının başlıca nedenidir:
Endometriozis: Çikolata kisti olarak da bilinir. Rahmin iç katmanını oluşturan dokuların rahim dışında genellikle yumurtalıklarda bulunmasıdır.
Miyomlar: Rahimde oluşan iyi huylu tümörlerdir. Adet döneminin çok zor ve ağrılı geçmesine neden olur.
Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID): Rahim, tüpler ve yumurtalıklarda bakteriler nedeniyle enfeksiyon oluşmuştur.
Adenomyozis: Rahmin iç katmanını oluşturan dokuların rahim kas tabakasında bulunmasıdır.
Eğer adet sancılarına neden olan başka bir rahatsızlık söz konusuysa adet düzensizliği, adet dönemleri arasında kanama, akıntı gibi başka şikayetlerin de bulunması ihtimali yüksektir.
Adet Sancısının Nedenleri
Adet sancıları, adet dönemindeki güçlü rahim kasılmaları nedeniyle ortaya çıkar. Kasılmalar sırasında rahimde ‘prostaglandinler‘ adı verilen kimyasallar salgılanır ve bu maddeler rahim kasılmalarının şiddetini arttırabilir. Prostaglandin seviyesinin yüksekliği kasılmaları şiddetlendirmenin yanı sıra bulantı, kusma ve sersemlik gibi başka belirtilere de yol açabilir.
Adet döneminde ortaya çıkma ihtimali olan tüm bu belirtiler adet döneminden bir iki gün boyunca
başlayıp adetin bitimine dek sürebilir. Ancak bu belirtiler sadece adet dönemiyle ilgili olmayıp başka
bir rahatsızlık habercisi de olabileceğinden, belirtiler şiddetlendiği takdirde doktorunuza danışmanız
tavsiye edilir.
Hafif Şiddette Sancılar
Rahim kasılmalarına bağlı olarak adet dönemi sırasında hafif şiddette sancı hissedilmesi normaldir. Rahip gerilip gevşeyen bir kastır ve bu hareketleriyle kramp benzeri ağrılara, sancılara neden olabilir. Ancak belirtiler şiddetliyse ve sizi evden dışarı çıkamayacak hale getirdiyse, başka bir kadın hastalığının söz konusu olup olmadığını anlamak üzere bir jinekologa başvurmak en doğrusudur.
Adet Sancılarına Eşlik Edebilecek Diğer Belirtiler
Adet döneminde adet sancılarının yanı sıra başka şikayetler de ortaya çıkabilir. Bunlar şu şekilde
sıralanabilir.
Bulantı
Kusma
İshal
Kabızlık
Karın şişliği
Baş ağrısı
Sersemlik hissi
Ancak adet sancısı ile şişlik, karamsarlık gibi belirtilere neden olan adet öncesi sendromu (PMS) adet
sancılarından farklı bir konudur. PMS belirtileri genellikle adet döneminin başlamasıyla son bulur.
Adet sancıları ise adetle birlikte bir iki gün boyunca kötüleşerek sürebilir.
Adet Sancısı Nasıl Geçer?
Çoğu zaman doktorlar adet sancısını dindirmek için nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ) yazarlar. Bu tip ağrı kescilerin, aspirin gibi, reçetesiz olarak satılanları da vardır. Ancak kısaca NSAİİ diyeceğimiz bu ilaçlar astım hastalarrına, mide, böbrek, karaciğer sorunu olanlara ve bebek emziren annelere uygun değildir. Bu nedenle en iyisi bir doktora danışarak ilaç almaktır.
Eğer NSAİİ grubu ilaçlar etkili değilse daha güçlü bir ağrı kesici kullanılabilir ancak herhangi bir sağlık sorunu olanlar reçetesiz de olsa, doktora danışmadan ağrı kesici kullanmamalıdır.
Ağrı kesicilerin yetersiz kaldığı durumlarda doktor tarafından verilecek bir doğum kontrol hapı adet döneminde belirtileri hafifletmeye yardımcı olabilir. Doğum kontrol hapları rahim duvarını inceltir ve ağrıyı şiddetlendiren prostaglandinler adlı kimyasalların miktarını düşürür. Böylelikle daha az ağrı meydana gelir. Rahim duvarı inceyse çok fazla kasılma da gerçekleşmez.
Eğer sekonder tipte yani başka bir üreme ile ilgili rahatsızlık nedeniyle sancılarınız varsa, bu rahatsızlığın tedavi edilmesiyle ağrılar da tedavi edilmiş olacaktır.
Adet Sancılarına Karşı Sizin Yapabilecekleriniz
Adet sancılarını kendi kendinize tamamen durduramazsınız belki ama ağrıları oldukça hafifletebilecek bazı önlemleri alabilirsiniz.
Sigara, alkol ve kafeinden uzak durun: Tüm bu başlıkta sayılanlar, sancılı adet dönemi riskini arttırır.
Egzersiz yapın: Adet döneminde egzersiz yapmak size kötü bir fikir gibi gelebilir ancak hareket halinde olmak ağrıları dindirebilir. En azından yavaş tempolu yürüyüş yapmayı deneyebilirsiniz.
Sıcak etkisi: Karın bölgesine sıcak su torbası ya da benzeri bir ısı kaynağı koyarak (cildinizi sakın yakmayın) rahatlama sağlayabilirsiniz. Aynı şekilde sıcak bir banyo da iyi gelecektir.
Besin destekleri: E vitamini, magnezyum, Omega-3 yağ asitleri, B1 ve B6 vitamin desteklerinin adet sancılarını hafiflettiğine dair sonuç alınan çeşitli çalışmaları bulunmaktadır.
Masaj: Alt karın bölgesine yapılacak hafif bir masaj ağrıyı geçirmekte yardımcı olabilir.
Stresi yönetmek: Stres ağrıların artmasına neden olabileceğinden stresle baş etmek üzere yoga ya da benzeri yöntemler geliştirmeniz gerekebilir.
Adet sancısı nedenlerine geçmeden önce, primer ve sekonder olarak adlandırılan iki tür adet sancısı olduğunu belirtelim.Primer dismonera: En sık rastlanan adet sancısı türüdür. Karnın alt kısmında ve belde hissedilen
kramplar adet döneminden 1-2 gün önce başlayıp 2-4 gün kadar sürebilir.
Sekonder dismonera: Krampların sadece adet dönemi ile ilgili olmayıp endometriozis gibi, altta yatan
ve üreme organlarıyla ilgili başka bir sağlık sorunu ile bağlantılı olabilecek sancıları kapsar. Bu tip ağrılar en çok 35 – 40 yaş arasındaki kadınlarda görülür.
Aşağıdaki rahatsızlıklar sekonder tipte adet sancılarının başlıca nedenidir:
Endometriozis: Çikolata kisti olarak da bilinir. Rahmin iç katmanını oluşturan dokuların rahim dışında genellikle yumurtalıklarda bulunmasıdır.
Miyomlar: Rahimde oluşan iyi huylu tümörlerdir. Adet döneminin çok zor ve ağrılı geçmesine neden olur.
Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID): Rahim, tüpler ve yumurtalıklarda bakteriler nedeniyle enfeksiyon oluşmuştur.
Adenomyozis: Rahmin iç katmanını oluşturan dokuların rahim kas tabakasında bulunmasıdır.
Eğer adet sancılarına neden olan başka bir rahatsızlık söz konusuysa adet düzensizliği, adet dönemleri arasında kanama, akıntı gibi başka şikayetlerin de bulunması ihtimali yüksektir.
Adet Sancısının Nedenleri
Adet sancıları, adet dönemindeki güçlü rahim kasılmaları nedeniyle ortaya çıkar. Kasılmalar sırasında rahimde ‘prostaglandinler‘ adı verilen kimyasallar salgılanır ve bu maddeler rahim kasılmalarının şiddetini arttırabilir. Prostaglandin seviyesinin yüksekliği kasılmaları şiddetlendirmenin yanı sıra bulantı, kusma ve sersemlik gibi başka belirtilere de yol açabilir.
Adet döneminde ortaya çıkma ihtimali olan tüm bu belirtiler adet döneminden bir iki gün boyunca
başlayıp adetin bitimine dek sürebilir. Ancak bu belirtiler sadece adet dönemiyle ilgili olmayıp başka
bir rahatsızlık habercisi de olabileceğinden, belirtiler şiddetlendiği takdirde doktorunuza danışmanız
tavsiye edilir.
Hafif Şiddette Sancılar
Rahim kasılmalarına bağlı olarak adet dönemi sırasında hafif şiddette sancı hissedilmesi normaldir. Rahip gerilip gevşeyen bir kastır ve bu hareketleriyle kramp benzeri ağrılara, sancılara neden olabilir. Ancak belirtiler şiddetliyse ve sizi evden dışarı çıkamayacak hale getirdiyse, başka bir kadın hastalığının söz konusu olup olmadığını anlamak üzere bir jinekologa başvurmak en doğrusudur.
Adet Sancılarına Eşlik Edebilecek Diğer Belirtiler
Adet döneminde adet sancılarının yanı sıra başka şikayetler de ortaya çıkabilir. Bunlar şu şekilde
sıralanabilir.
Bulantı
Kusma
İshal
Kabızlık
Karın şişliği
Baş ağrısı
Sersemlik hissi
Ancak adet sancısı ile şişlik, karamsarlık gibi belirtilere neden olan adet öncesi sendromu (PMS) adet
sancılarından farklı bir konudur. PMS belirtileri genellikle adet döneminin başlamasıyla son bulur.
Adet sancıları ise adetle birlikte bir iki gün boyunca kötüleşerek sürebilir.
Adet Sancısı Nasıl Geçer?
Çoğu zaman doktorlar adet sancısını dindirmek için nonsteroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ) yazarlar. Bu tip ağrı kescilerin, aspirin gibi, reçetesiz olarak satılanları da vardır. Ancak kısaca NSAİİ diyeceğimiz bu ilaçlar astım hastalarrına, mide, böbrek, karaciğer sorunu olanlara ve bebek emziren annelere uygun değildir. Bu nedenle en iyisi bir doktora danışarak ilaç almaktır.
Eğer NSAİİ grubu ilaçlar etkili değilse daha güçlü bir ağrı kesici kullanılabilir ancak herhangi bir sağlık sorunu olanlar reçetesiz de olsa, doktora danışmadan ağrı kesici kullanmamalıdır.
Ağrı kesicilerin yetersiz kaldığı durumlarda doktor tarafından verilecek bir doğum kontrol hapı adet döneminde belirtileri hafifletmeye yardımcı olabilir. Doğum kontrol hapları rahim duvarını inceltir ve ağrıyı şiddetlendiren prostaglandinler adlı kimyasalların miktarını düşürür. Böylelikle daha az ağrı meydana gelir. Rahim duvarı inceyse çok fazla kasılma da gerçekleşmez.
Eğer sekonder tipte yani başka bir üreme ile ilgili rahatsızlık nedeniyle sancılarınız varsa, bu rahatsızlığın tedavi edilmesiyle ağrılar da tedavi edilmiş olacaktır.
Adet Sancılarına Karşı Sizin Yapabilecekleriniz
Adet sancılarını kendi kendinize tamamen durduramazsınız belki ama ağrıları oldukça hafifletebilecek bazı önlemleri alabilirsiniz.
Sigara, alkol ve kafeinden uzak durun: Tüm bu başlıkta sayılanlar, sancılı adet dönemi riskini arttırır.
Egzersiz yapın: Adet döneminde egzersiz yapmak size kötü bir fikir gibi gelebilir ancak hareket halinde olmak ağrıları dindirebilir. En azından yavaş tempolu yürüyüş yapmayı deneyebilirsiniz.
Sıcak etkisi: Karın bölgesine sıcak su torbası ya da benzeri bir ısı kaynağı koyarak (cildinizi sakın yakmayın) rahatlama sağlayabilirsiniz. Aynı şekilde sıcak bir banyo da iyi gelecektir.
Besin destekleri: E vitamini, magnezyum, Omega-3 yağ asitleri, B1 ve B6 vitamin desteklerinin adet sancılarını hafiflettiğine dair sonuç alınan çeşitli çalışmaları bulunmaktadır.
Masaj: Alt karın bölgesine yapılacak hafif bir masaj ağrıyı geçirmekte yardımcı olabilir.
Stresi yönetmek: Stres ağrıların artmasına neden olabileceğinden stresle baş etmek üzere yoga ya da benzeri yöntemler geliştirmeniz gerekebilir.
