Uzman SühaN
Administrator
ALERJİK DERİ TESTLERİ
alerjik deri testi nedir,alerjik deri testi nasıl yapılır,alerjik deri testi neden yapılır,alerjik deri testi hakkında bilgiler
Alerjik deri testleri sırasında, cildiniz alerjiye neden olan şüpheli alerjik maddelere maruz bırakılır. Daha sonra alerjik reaksiyon sonuçlarına ve belirtilere bakılır. Tıbbi geçmişinizle birlikte, alerji testlerinde belirli bir maddeye dokunulması, maddenin tadılması veya teneffüs edilmesinin vücutta alerjik belirtilere neden olup olmadığı teyit edilir.
İŞLEM NİÇİN YAPILIR?
Alerji testlerinden çıkan sonuçlar, doktorunuzun sizin için uygun tedaviye karar vermesine yardımcı olur. Karar verilen bu tedavi çerçevesinde alerjenlerden kaçma, ilaç kullanma ve alerji aşıları olma (immünoterapi) gibi seçenekler vardır.
Alerjik deri testleri yaygın olarak aşağıdaki alerjik hastalıkların teşhisine yardımcı olmak için kullanılır:
• Saman nezlesi (alerjik rinit)
• Alerjik astım
• Dermatit (egzama)
• Gıda alerjileri
• Penisilin alerjisi
• Arı venom alerjisi
• Lateks alerjisi gibi.
Deri testleri bebekler dahil olmak üzere her yaştan insanlar için kullanılabilir. Ancak bazen deri testleri tavsiye edilmez. Doktorunuz aşağıdaki durumlarda alerjik deri testlerini yapmamanızı önerebilir:
• Deri testlerinde kullanılan maddeden küçük bir miktarlar kullanılması dahi yaşamı tehdit edecek boyutta bir reaksiyon (anafilaksi) riski taşıyorsa önerilmez.
• Test sonuçlarını olumsuz etkileyebilecek antihistaminikler, antidepresanlar ve bazı mide ekşimesi ilaçları alıyorsanız, ilaçları alerjik deri testlerinden belirtilen bir süre öncesinden bırakmanız gerekir.
• Alerjik deri testlerinin uygulandığı alanlar olan sırt ve kol kısımlarında şiddetli egzama ve sedef hastalıklarından dolayı geniş alanlar etkilenmişse, testi yapmak için yeterli alan bulunamayabilir.
• Dermografizm, ürtiker ve kutanöz mastositoz gibi bazı cilt hastalıkları ve koşullar, güvenilmez test sonuçlarına neden olabilir.
Kan testleri (IgE antikor testleri), deri testleri yapılamayan kişiler için yararlı olabilir. Kan testleri cilt testlerine göre daha az duyarlı olduğu için ve daha pahalı olduğu için deri testleri kadar sık yapılmamaktadır. Genel olarak, alerjik deri testleri, polen, evcil hayvan tüyü ve toz akarları gibi havadaki maddelere karşı olan alerjilerin tanısında en güvenilir yol olmaktadır. Deri testleri aynı zamanda gıda alerjilerinin de teşhis edilmesine yardımcı olabilir. Gıda alerjileri karmaşık olabildiği için ek testler veya prosedürler gerektirebilir.
RİSKLER
Deri testlerinin en yaygın yan etkileri; hafif şişmiş, kırmızı, kaşıntılı ve sivilceye benzeyen ufak yumruların oluşmasıdır. Bu sivilceler özellikle test sırasında dikkat çekecek büyüklükte olabilir. Genellikle testten birkaç saat sonra kaybolmaktadırlar. Bir ya da iki gün sürebilenleri de vardır. Hafif kortizonlu bir krem, kaşıntı ve kızarıklıkların hafiflemesine yardımcı olabilir.
Nadiren, alerjik deri testleri şiddetli olabilmekte ve ani alerjik reaksiyonlar üretebilmektedir. Bu yüzden uygun acil donanım ve ilaçlar deri testlerinin yapıldığı ortamda hazır bulundurulmalıdır. Eğer bir cilt testinden sonraki günlerde ciddi bir alerjik reaksiyon ortaya çıkarsa, hemen doktorunuza başvurunuz.
NASIL HAZIRLANMALISINIZ?
Doktorunuz size deri testi önermeden önce, tıbbi geçmişinizle ilgili detaylı bilgiler isteyecektir. Ayrıca, gördüğünüz belirtiler ve işaretler ile bunları nasıl tedavi ettiğiniz hakkında da sorular soracaktır. Vereceğiniz cevaplar, alerjik reaksiyonun ailenizde oluşup oluşmadığı ve belirtilerin alerjik bir nedenden mi kaynaklandığı hakkında doktorunuzun karar vermesine yardımcı olacaktır. Doktorunuz ayrıca belirti ve işaretlerin nedenleri hakkında ek ipuçları aramak için fiziksel bir muayene de yapabilir.
Kullandığınız ilaçlar test sonuçlarını etkileyebilir:
Deri testine girmeden önce, kullandığınız tüm reçeteli ve reçetesiz ilaçların listesini doktorunuza veriniz. Bazı ilaçlar alerjik reaksiyonları baskılayarak, cilt testinden kesin sonuçlar alınmasına engel olur. Bazı ilaçlar da test sırasında şiddetli bir alerjik reaksiyon gelişme riskini artırabilir. İlaçların vücuttan atılma süreleri farklı olduğu için, doktorunuz testten 10 gün öncesine kadar kullandığınız ilaçları kesmenizi isteyebilir. Deri testleri ile etkileşime girebilen ilaçlar şunlardır:
• Reçeteli antihistaminikler: Feksofenadin ve desloratadin etken maddeli ilaçlar gibi.
• Reçetesiz antihistaminikler: Bromfeniramin, loratidine, difenhidramin, klorfeniramin, setirizin ve doxylamine etken maddeli reçetesiz antihistaminikler gibi .
• Trisiklik antidepresanlar: Amitriptilin ve doksepin etken maddeli olanlar.
• Mide ekşimesi ilaçları: Simetidin ve ranitidin etken maddeli ilaçlar.
• Astım ilacı Omalizumab: Bu ilaçların kullanımını kestikten sonra bile test sonuçlarını altı ay ve daha uzun bir süreliğine bozabilir. Çoğu ilaçta ise bu süre birkaç gün veya bir hafta olmaktadır.
İŞLEMDEN NELER BEKLEYEBİLİRSİNİZ?
Deri testleri genellikle bir hastane ya da doktorun muayenehanesinde yapılır. Bir hemşire genellikle testi uygular ve doktor ise sonuçları yorumlar. Deri testi genellikle yaklaşık 20 ila 40 dakika arasında sürer. Bazı testlerde, deri alerjene maruz kaldıktan sonraki birkaç dakika içinde algılanır ve reaksiyon gerçekleşir. Diğer bazı testlerde, alerjik reaksiyonlar gecikmiş algılamadan dolayı birkaç günlük bir süre içinde gelişebilir.
1. Deri prick testi (Epidermal test):
Deride küçük bir delik veya kesi açılarak uygulanan bu test, bir kerede 40 ı aşkın alerjik maddenin oluşturabileceği reaksiyonları tespit edebilir. Bu test genellikle polen, küf, hayvan tüyü, toz akarları ve besinlere karşı olan alerjileri belirlemek için yapılır. Test yetişkinlerde genellikle önkolda yapılır. Çocuklarda ise üst sırta uygulanır.
Alerjik deri testleri ağrılı değildir. Bu tür bir testte deri yüzeyine nüfuz edilen iğne veya başka bir ufak kesici ile delik ya da kesi oluşturulur. Bu işlem sırasında hafif bir rahatsızlık hissedebilirsiniz.
Alkol ile test uygulanacak alan temizlendikten sonra, hemşire cildinizde küçük işaretler çizer ve her işaretin yanına bir damla alerjen özü damlatılarak daha önce açılan kesilerden deriye geçmesi sağlanır.
Cildinizin normal bir tepki oluşturup oluşturmadığını tespit etmek için, iki ek madde cildinizin yüzeyine sürülür:
• Histamin. Bu madde çoğu insan derisinde bir tepkiye neden olur. Eğer cildiniz histamine tepki vermediyse, alerji deri testi mevcut alerjiyi ortaya çıkarmayabilir.
• Gliserin veya tuzlu çözelti. Çoğu insanda, bu maddelerin herhangi birisi tepkiye neden olmaz. Eğer Gliserin veya tuzlu çözeltiye tepki oluştuysa, hassas bir cilde sahipsiniz demektir. Test sonuçları yanlış bir alerji tanısı konmasının önüne geçmek için, dikkatli bir şekilde yorumlanmalıdır.
Test uygulandıktan yaklaşık 15 dakika sonra, hemşire alerjik reaksiyonların belirtileri için cildinizi gözlemleyecektir. Eğer test maddelerden birine alerjiniz varsa, bir sivrisinek ısırığı gibi görünebilen, kırmızı, kaşıntılı bir yumru (kabarıklık) gelişecektir. Hemşire o yumrunun büyüklüğünü ölçecektir. Hemşire sonuçları kaydettikten sonra, işaretleri kaldırmak için alkol ile cildinizi temizler.
2. Deri enjeksiyon testi (intradermal test):
Bu testte kolunuz üzerindeki deriye küçük bir miktar alerjen özü bir iğne ile enjekte edilir. Enjeksiyon yerinde oluşacak alerjik reaksiyon belirtileri yaklaşık 15 dakika sonra incelenir. Doktorunuz böcek zehiri veya penisiline karşı alerjinizin olup olmadığını kontrol etmek için bu testi tavsiye edebilir.
3. Patch (Yama) testi:
Bu testte iğneler kullanılmaz. Bunun yerine, bir allerjen daha sonra cildinizden çıkartılmak üzere yama şeklinde yerleştirilir. Bu tür bir test gecikmiş alerjik reaksiyonları tespit edebilir. Bu testte genellikle belirli bir maddenin alerjik deri tahrişine (kontakt dermatit) neden olup olmadığını görmek için yapılır. Bir yama testi sırasında, dermatite neden olabilecek yaklaşık 20 ila 30 madde özü cilt ile temas ettirilir. Bu maddeler lateks, ilaçlar, kokular, koruyucular, saç boyaları, metal ve reçine içerebilir.
Yapıştırılan bu yamalar 48 saat boyunca kol veya sırt kısmında kalır. Bu süre içinde, banyo yapmaktan ve terlemeye neden olabilecek ağır aktivitelerden kaçınmak gerekir. Hastane dönüşünüzde yamalar kaldırılır. Yama yerinde ciltte tahriş meydana gelmiş olabilir.
Alerjik deri testleri sırasında, cildiniz alerjiye neden olan şüpheli alerjik maddelere maruz bırakılır. Daha sonra alerjik reaksiyon sonuçlarına ve belirtilere bakılır. Tıbbi geçmişinizle birlikte, alerji testlerinde belirli bir maddeye dokunulması, maddenin tadılması veya teneffüs edilmesinin vücutta alerjik belirtilere neden olup olmadığı teyit edilir.
İŞLEM NİÇİN YAPILIR?
Alerji testlerinden çıkan sonuçlar, doktorunuzun sizin için uygun tedaviye karar vermesine yardımcı olur. Karar verilen bu tedavi çerçevesinde alerjenlerden kaçma, ilaç kullanma ve alerji aşıları olma (immünoterapi) gibi seçenekler vardır.
Alerjik deri testleri yaygın olarak aşağıdaki alerjik hastalıkların teşhisine yardımcı olmak için kullanılır:
• Saman nezlesi (alerjik rinit)
• Alerjik astım
• Dermatit (egzama)
• Gıda alerjileri
• Penisilin alerjisi
• Arı venom alerjisi
• Lateks alerjisi gibi.
Deri testleri bebekler dahil olmak üzere her yaştan insanlar için kullanılabilir. Ancak bazen deri testleri tavsiye edilmez. Doktorunuz aşağıdaki durumlarda alerjik deri testlerini yapmamanızı önerebilir:
• Deri testlerinde kullanılan maddeden küçük bir miktarlar kullanılması dahi yaşamı tehdit edecek boyutta bir reaksiyon (anafilaksi) riski taşıyorsa önerilmez.
• Test sonuçlarını olumsuz etkileyebilecek antihistaminikler, antidepresanlar ve bazı mide ekşimesi ilaçları alıyorsanız, ilaçları alerjik deri testlerinden belirtilen bir süre öncesinden bırakmanız gerekir.
• Alerjik deri testlerinin uygulandığı alanlar olan sırt ve kol kısımlarında şiddetli egzama ve sedef hastalıklarından dolayı geniş alanlar etkilenmişse, testi yapmak için yeterli alan bulunamayabilir.
• Dermografizm, ürtiker ve kutanöz mastositoz gibi bazı cilt hastalıkları ve koşullar, güvenilmez test sonuçlarına neden olabilir.
Kan testleri (IgE antikor testleri), deri testleri yapılamayan kişiler için yararlı olabilir. Kan testleri cilt testlerine göre daha az duyarlı olduğu için ve daha pahalı olduğu için deri testleri kadar sık yapılmamaktadır. Genel olarak, alerjik deri testleri, polen, evcil hayvan tüyü ve toz akarları gibi havadaki maddelere karşı olan alerjilerin tanısında en güvenilir yol olmaktadır. Deri testleri aynı zamanda gıda alerjilerinin de teşhis edilmesine yardımcı olabilir. Gıda alerjileri karmaşık olabildiği için ek testler veya prosedürler gerektirebilir.
RİSKLER
Deri testlerinin en yaygın yan etkileri; hafif şişmiş, kırmızı, kaşıntılı ve sivilceye benzeyen ufak yumruların oluşmasıdır. Bu sivilceler özellikle test sırasında dikkat çekecek büyüklükte olabilir. Genellikle testten birkaç saat sonra kaybolmaktadırlar. Bir ya da iki gün sürebilenleri de vardır. Hafif kortizonlu bir krem, kaşıntı ve kızarıklıkların hafiflemesine yardımcı olabilir.
Nadiren, alerjik deri testleri şiddetli olabilmekte ve ani alerjik reaksiyonlar üretebilmektedir. Bu yüzden uygun acil donanım ve ilaçlar deri testlerinin yapıldığı ortamda hazır bulundurulmalıdır. Eğer bir cilt testinden sonraki günlerde ciddi bir alerjik reaksiyon ortaya çıkarsa, hemen doktorunuza başvurunuz.
NASIL HAZIRLANMALISINIZ?
Doktorunuz size deri testi önermeden önce, tıbbi geçmişinizle ilgili detaylı bilgiler isteyecektir. Ayrıca, gördüğünüz belirtiler ve işaretler ile bunları nasıl tedavi ettiğiniz hakkında da sorular soracaktır. Vereceğiniz cevaplar, alerjik reaksiyonun ailenizde oluşup oluşmadığı ve belirtilerin alerjik bir nedenden mi kaynaklandığı hakkında doktorunuzun karar vermesine yardımcı olacaktır. Doktorunuz ayrıca belirti ve işaretlerin nedenleri hakkında ek ipuçları aramak için fiziksel bir muayene de yapabilir.
Kullandığınız ilaçlar test sonuçlarını etkileyebilir:
Deri testine girmeden önce, kullandığınız tüm reçeteli ve reçetesiz ilaçların listesini doktorunuza veriniz. Bazı ilaçlar alerjik reaksiyonları baskılayarak, cilt testinden kesin sonuçlar alınmasına engel olur. Bazı ilaçlar da test sırasında şiddetli bir alerjik reaksiyon gelişme riskini artırabilir. İlaçların vücuttan atılma süreleri farklı olduğu için, doktorunuz testten 10 gün öncesine kadar kullandığınız ilaçları kesmenizi isteyebilir. Deri testleri ile etkileşime girebilen ilaçlar şunlardır:
• Reçeteli antihistaminikler: Feksofenadin ve desloratadin etken maddeli ilaçlar gibi.
• Reçetesiz antihistaminikler: Bromfeniramin, loratidine, difenhidramin, klorfeniramin, setirizin ve doxylamine etken maddeli reçetesiz antihistaminikler gibi .
• Trisiklik antidepresanlar: Amitriptilin ve doksepin etken maddeli olanlar.
• Mide ekşimesi ilaçları: Simetidin ve ranitidin etken maddeli ilaçlar.
• Astım ilacı Omalizumab: Bu ilaçların kullanımını kestikten sonra bile test sonuçlarını altı ay ve daha uzun bir süreliğine bozabilir. Çoğu ilaçta ise bu süre birkaç gün veya bir hafta olmaktadır.
İŞLEMDEN NELER BEKLEYEBİLİRSİNİZ?
Deri testleri genellikle bir hastane ya da doktorun muayenehanesinde yapılır. Bir hemşire genellikle testi uygular ve doktor ise sonuçları yorumlar. Deri testi genellikle yaklaşık 20 ila 40 dakika arasında sürer. Bazı testlerde, deri alerjene maruz kaldıktan sonraki birkaç dakika içinde algılanır ve reaksiyon gerçekleşir. Diğer bazı testlerde, alerjik reaksiyonlar gecikmiş algılamadan dolayı birkaç günlük bir süre içinde gelişebilir.
1. Deri prick testi (Epidermal test):
Deride küçük bir delik veya kesi açılarak uygulanan bu test, bir kerede 40 ı aşkın alerjik maddenin oluşturabileceği reaksiyonları tespit edebilir. Bu test genellikle polen, küf, hayvan tüyü, toz akarları ve besinlere karşı olan alerjileri belirlemek için yapılır. Test yetişkinlerde genellikle önkolda yapılır. Çocuklarda ise üst sırta uygulanır.
Alerjik deri testleri ağrılı değildir. Bu tür bir testte deri yüzeyine nüfuz edilen iğne veya başka bir ufak kesici ile delik ya da kesi oluşturulur. Bu işlem sırasında hafif bir rahatsızlık hissedebilirsiniz.
Alkol ile test uygulanacak alan temizlendikten sonra, hemşire cildinizde küçük işaretler çizer ve her işaretin yanına bir damla alerjen özü damlatılarak daha önce açılan kesilerden deriye geçmesi sağlanır.
Cildinizin normal bir tepki oluşturup oluşturmadığını tespit etmek için, iki ek madde cildinizin yüzeyine sürülür:
• Histamin. Bu madde çoğu insan derisinde bir tepkiye neden olur. Eğer cildiniz histamine tepki vermediyse, alerji deri testi mevcut alerjiyi ortaya çıkarmayabilir.
• Gliserin veya tuzlu çözelti. Çoğu insanda, bu maddelerin herhangi birisi tepkiye neden olmaz. Eğer Gliserin veya tuzlu çözeltiye tepki oluştuysa, hassas bir cilde sahipsiniz demektir. Test sonuçları yanlış bir alerji tanısı konmasının önüne geçmek için, dikkatli bir şekilde yorumlanmalıdır.
Test uygulandıktan yaklaşık 15 dakika sonra, hemşire alerjik reaksiyonların belirtileri için cildinizi gözlemleyecektir. Eğer test maddelerden birine alerjiniz varsa, bir sivrisinek ısırığı gibi görünebilen, kırmızı, kaşıntılı bir yumru (kabarıklık) gelişecektir. Hemşire o yumrunun büyüklüğünü ölçecektir. Hemşire sonuçları kaydettikten sonra, işaretleri kaldırmak için alkol ile cildinizi temizler.
2. Deri enjeksiyon testi (intradermal test):
Bu testte kolunuz üzerindeki deriye küçük bir miktar alerjen özü bir iğne ile enjekte edilir. Enjeksiyon yerinde oluşacak alerjik reaksiyon belirtileri yaklaşık 15 dakika sonra incelenir. Doktorunuz böcek zehiri veya penisiline karşı alerjinizin olup olmadığını kontrol etmek için bu testi tavsiye edebilir.
3. Patch (Yama) testi:
Bu testte iğneler kullanılmaz. Bunun yerine, bir allerjen daha sonra cildinizden çıkartılmak üzere yama şeklinde yerleştirilir. Bu tür bir test gecikmiş alerjik reaksiyonları tespit edebilir. Bu testte genellikle belirli bir maddenin alerjik deri tahrişine (kontakt dermatit) neden olup olmadığını görmek için yapılır. Bir yama testi sırasında, dermatite neden olabilecek yaklaşık 20 ila 30 madde özü cilt ile temas ettirilir. Bu maddeler lateks, ilaçlar, kokular, koruyucular, saç boyaları, metal ve reçine içerebilir.
Yapıştırılan bu yamalar 48 saat boyunca kol veya sırt kısmında kalır. Bu süre içinde, banyo yapmaktan ve terlemeye neden olabilecek ağır aktivitelerden kaçınmak gerekir. Hastane dönüşünüzde yamalar kaldırılır. Yama yerinde ciltte tahriş meydana gelmiş olabilir.
