Bartholin kisti neden olur?

Uzman SühaN

Administrator
Bartholin kisti neden olur?
bartholin kisti nedir,bartholin kisti belirtileri,bartholin kisti nedenleri,bartholin kisti tedavisi hakkında bilgiler

Bartholin bezi vajina girişinin her iki yanında sağlı sollu yer alan bezelye büyüklüğünde bir çift salgı bezidir. Vajina girişinde saat 4 ve 8 hizasındadırlar. Bartholin bezleri yaklaşık 2 santimetre uzunluğundaki ince bir kanal aracılığı ile kızlık zarının hemen önüne açılır.



Bartholin bezleri ilk olarak 18. yüzyılda Thomas Bartholin tarafından tarif edilmiştir. Salgıladığı sümüksü kıvamdaki kaygan bir sıvı vajina girişine dökülerek, vajina girişinin cinsel ilişki sırasında kaygan olmasını sağlar. Bezin içinde üretilen kaygan ve şeffaf sıvı cinsel uyarılmayla birlikte bezin kanalından geçerek vajina girişine boşalır.



Bartholin bezleri normalde gözle görülemez ya da elle hissedilemez. Ancak herhangi bir nedenle salgı bezinin ürettiği sıvıyı dışarıya taşıyan kanallarda tıkanıklık meydana gelir ise salgı dışarı akamaz ve bu sıvı birikir. Biriken salgı kanalın genişlemesine ve vajina girişinde içi sıvı dolu bir kitle oluşmasına neden olur. Biriken sıvı içeriği, ceraat içerdiğinde abse, yalnızca saydam salgı sıvısı içerdiğinde kist adını alır.



b.jpg






Bartholin Absesi

Kist herhangi bir nedenle enfekte olur ise bu durumda abse meydana gelir. Çoğu zaman öncesinde herhangi bir kist olmaksızın ilk belirti abse gelişimi olmaktadır.

Görülme sıklığı

Tüm kadınların yaklaşık %2'sinde yaşamlarının herhangi bir döneminde Bartholin kisti ya da absesi gelişir. Bartholin absesi kistten yaklaşık 3 kat daha fazla görülür. En sık 20-29 yaş arasında cinsel yönden aktif kadınlarda karşılaşılır.



Bartholin Bezi Kanseri

Bartholin kist ve apsesinin kanser olasılığı çok düşük olmasına rağmen tekrarlayan vakalarda bu olasılığı göz ardı etmemek ve bezin tamamını çıkarttıktan sonra mutlaka patolojik inceleme için göndermek gerekir. Bakirelerde de Bartholin kisti ve apsesi olabilir, bu kiste yapılan müdahale kızlık zarına hasar vermez.

Bartholin Absesi oluşum nedenleri

Bartholin bezinin kanalında tıkanmaya neden olan en önemli etken bakterilerle oluşan enfeksiyonlardır. Birçok bakteri Bartholin absesine neden olabilir. Barsak sisteminde normal olarak bulunan bakteriler olan Staphylococcus ve E. Coli ayrıca Klamidia ve Gonore gibi cinsel yolla bulaşan bakteriler de abse oluşumuna neden olabilir. Çoğunlukla birden fazla bakteri nedeniyle oluşur. Ayrıca vajina bölgesinden geçirilen cerrahi operasyonlar da abse gelişimine neden olabilir.

Belirti ve Şikayetler:

Sıklıkla dudaklarda büyüyen tek ve ya çift taraflı şişlik (Portakal büyüklüğüne ulaşabilir.)
Alt bölgede şiddetli ağrı (Genellikle ağrı kesicilere yanıt azdır.)
Absenin olduğu yerde kızarıklık ve ödem
Yürürken, otururken ve cinsel ilişkide ağrı
Ateş ve diğer enfeksiyon bulgularıdır.
Eğer Bartholin kisti çok küçükse ve enfekte değilse hiçbir belirti vermeyebilir. Kist ya da abse sıklıkla tek taraflı olmakla birlikte nadiren her iki tarafta da görülebilir.

Tanı

Tanı için muayene yeterlidir. Görünüm tipiktir. Tanı için herhangi bir tetkik veya patoloji gerekmez. Biyopsi kanser şüphesi olan özellikle yaşlı hastalarda yapılmalıdır.

Önleme

Bartholin kisti oluşmasında etken olan vajinal akıntılar, enfeksiyonlar erken dönemde tedavi edilmelidir. Buna rağmen Bartholin kisti oluşursa, sıcak suya oturma banyoları, ağrı kesiciler, gerekirse antibiyotikler ile tedavi edilmeli, genital organların hijyene büyük özen gösterilmelidir. Bartholin absesi riskini azaltmak için kondom kullanımı arttırılmalı, genital organ temizliğine dikkat edilmeli, düzenli jinekolojik kontroller yapılmalı ve anormal bir durum varlığında hemen doktora başvurulmalıdır.

Tedavi

Belirgin bir şikayet yaratmayan küçük kistlerin tedavi edilmesi şart değildir. Kistin küçük olduğu ve şikayet olmadığı durumlarda günde 4-5 kez 10-15 dakika süreyle ılık oturma banyoları yararlıdır. Ancak büyük ve şikayete neden olan kistler mutlaka cerrahi (drenaj) olarak tedavi edilmelidir.

Bartholin absesi varlığında ise büyüklüğüne bakılmaksızın cerrahi tedavi uygulanır. Vücudun herhangi bir yerindeki tüm abselerde tedavi aynı olup absenin cerrahi boşaltılması şarttır. Absenin boşaltılması ile ağrı dramatik olarak azalır. Abse kendiliğinden patlayıp akmadığı sürece tedavisiz iyileşme nadirdir.

Cerrahi tedavide temel hedef mümkün olduğu kadar beze zarar vermemektir. Çünkü bez ilişki sırasındaki kayganlığı sağlayan sıvıyı sağladığı için bezin zarar görmesi durumunda vajinal kuruluk ve ilişkide ağrı oluşabilir. Ancak unutulmaması gereken diğer noktada cerrahi sonrası absenin %20 oranında nüksetmesidir.

Cerrahi teknikler

1-Apse Drenajı:

Ofis ortamında küçük abselerin tedavisinde en çok tercih edilen yöntemdir. Lokal anestezi altında yapılabilir. Bezen Word kateter uygulaması bazen de gümüş nitrat uygulaması ile kombine edilebilir.

Apse drenajı için önce apse yüzeyine lokal anestezik madde enjekte edilmelidir. Sonra vajina girişi iç yüzüne küçük bir insizyon (kesi) yapılmalıdır. Apse içindeki enfekte materyal tam olarak akıtıldıktan sonra, boş kalan apse kavitesine steril bir gaz ya da küçük bir kateter (Word kateteri) yerleştirilerek kavitenin açık kalması sağlanmalıdır. Böylece drenajı daha iyi olur. Apse boşluğuna gaz konmuşsa bu gaz 24-48 saat sonra çıkartılmalıdır. Kateter varsa bu kateter birkaç hafta bırakılırsa apsenin tekrarlama olasılığı azalır. Lokal anestezi apse yüzeyinde inflamasyonlu dokuda çok iyi sonuç vermez ve apse boşaltmak çok ağrılı olabilir. Bu durumda sedoanaljezi ile hastayı uyutmak daha konforlu olur.

Apse drenajından sonra antibiyotik tedavisi gereksizdir. Buna rağmen kültür sonucuna göre cinsel yolla bulaşan bakteriler ya da vajinal ve üriner bir enfeksiyon tespit edilirse antibiyogram sonucuna göre uygun antibiyotik kullanılmalıdır.

2-Marsupializasyon:

Özellikle genç hastalarda ve çok büyük olmayan abselerde ilk tercih edilen yöntemdir. Tekrarlama riski azdır. Bartholin apse ya da kisti açıldıktan sonra tekrar kapanmaması ve drenajin devamlı olması için kist duvarı cilt ile ağızlaştırılarak dikilir. Böylece hem bezin drenaji devam eder hem de yeniden kist formasyonu zorlaşır.

Müdahale sonrası bir süre cinsel ilişki, deniz ve havuza girmek kısıtlanır. Ayaktan duş serbesttir. Antibiyotik tedavisi ile kombine edilir.
 
Geri
Üst