Uzman SühaN
Administrator
Hacca gidene hacı demek günahmıdır?
Sual: Dört halifeye ve diğer Eshab-ı kiramın hiçbirine “hacı” denmediği halde, şimdi hacca gidip gelene “hacı” denmesi, bid’at değil midir?
CEVAP
Bir kimse, bariz olan lakabı ile çağrılır. Bir toplumda herkes edepli olsa, falanca da edeplidir denmez. Herkes namaz kılsa, namaz kılan kimseyi, “musalli” diye çağırmaya lüzum yoktur. Bir ülkede herkes gazi olsa, birini “gazi” diye çağırmak manasız olur. Bunun gibi, Eshab-ı kiramın tamamı hacı olduğu için herbirine ayrı ayrı hacı demek hoş olmaz. Herkes bariz vasfı ile çağrılır.
Her devirde hacılara “hacı” denmiştir. Fakat ilk zamanlar hacı çok olduğu için hacı ismi ile çağırmak meşhur olmamıştır. Bunun için hacıya hacı demek bid’at değildir.
Hacılarla ilgili hadis-i şeriflerden birkaçı şöyle:
(Hacı, ehlinden ayrılıp da 3 gün yol gidince, doğduğu günkü gibi günahsız olur.) [Ebu Davud]
(Bir hacı ile karşılaşınca, ona selam ver, onunla müsafeha et, eve girmeden önce, senin için dua, istigfar etmesini iste; çünkü hacı, mağfiret olmuş kimsedir.) [Taberani]
(Hacı, Allah yolundadır. Hac yolunda sarf ettiği mal için bire 700 sevap alır.) [Taberani]
(Kim, bir hacıyı techiz etse, aile efradına sahip çıksa, onunla aynı sevaba kavuşur. Diğerinin sevabından da hiçbir eksilme olmaz.)[Beyheki]
(Hacı, yakınlarından 400 kişiye şefaat eder.) [Ramuz]
Hacıya hacı demekte mahzur olmadığı gibi, hacı olmayan birine de ikram için “hacı amca”, “hacı dayı” “hacı teyze” demekte de mahzur yoktur.Öğünmek için, kibir için denmiyorsa, hacıya hacı denmesinin hiç mahzuru yoktur. Hattâ hacı olmayana bile ona ikram için (Hacı dayı), (Hacı baba) veya (Hacı nine) demek de caizdir.
Ecdadımızda kusur aramak yanlıştır. Hacıya, hacı demek yanlış olsaydı o zamanki âlimler önlemeye çalışırdı. Bir sıfat, diğerlerinden ayırmak için kullanılır. Çoğunluk içinde azınlık varsa onu anlatır. Birkaç örnek verelim:
Türkiyeliler bir arada iken, yabancı biri gelse, bu turist denir.
Türklerin bulunduğu bir yere, doğudan biri gelse, bu Kürt denir. Kürtlerin bulunduğu yere yabancı biri gelse, bu Türk, bu Laz, bu Çerkez denir. Türkler kendi aralarında birbirine Türk demedikleri gibi, Kürtler de, kendi aralarında birbirine Kürt demezler.
Kur'an-ı kerimi ezberleyen kimsenin bulunmadığı bir yerde ezberleyene hâfız denir. Herkesin hafız olduğu yerde birbirine hafız demezler. Polisler, kendi aralarındaki polise, polis diye hitap etmez. Buna gerek yoktur.
Savaşta yaralı veya sağlam gelene gazi denir. Gazi olmayanların yanında ona gazi derler.
CEVAP
Bir kimse, bariz olan lakabı ile çağrılır. Bir toplumda herkes edepli olsa, falanca da edeplidir denmez. Herkes namaz kılsa, namaz kılan kimseyi, “musalli” diye çağırmaya lüzum yoktur. Bir ülkede herkes gazi olsa, birini “gazi” diye çağırmak manasız olur. Bunun gibi, Eshab-ı kiramın tamamı hacı olduğu için herbirine ayrı ayrı hacı demek hoş olmaz. Herkes bariz vasfı ile çağrılır.
Her devirde hacılara “hacı” denmiştir. Fakat ilk zamanlar hacı çok olduğu için hacı ismi ile çağırmak meşhur olmamıştır. Bunun için hacıya hacı demek bid’at değildir.
Hacılarla ilgili hadis-i şeriflerden birkaçı şöyle:
(Hacı, ehlinden ayrılıp da 3 gün yol gidince, doğduğu günkü gibi günahsız olur.) [Ebu Davud]
(Bir hacı ile karşılaşınca, ona selam ver, onunla müsafeha et, eve girmeden önce, senin için dua, istigfar etmesini iste; çünkü hacı, mağfiret olmuş kimsedir.) [Taberani]
(Hacı, Allah yolundadır. Hac yolunda sarf ettiği mal için bire 700 sevap alır.) [Taberani]
(Kim, bir hacıyı techiz etse, aile efradına sahip çıksa, onunla aynı sevaba kavuşur. Diğerinin sevabından da hiçbir eksilme olmaz.)[Beyheki]
(Hacı, yakınlarından 400 kişiye şefaat eder.) [Ramuz]
Hacıya hacı demekte mahzur olmadığı gibi, hacı olmayan birine de ikram için “hacı amca”, “hacı dayı” “hacı teyze” demekte de mahzur yoktur.Öğünmek için, kibir için denmiyorsa, hacıya hacı denmesinin hiç mahzuru yoktur. Hattâ hacı olmayana bile ona ikram için (Hacı dayı), (Hacı baba) veya (Hacı nine) demek de caizdir.
Ecdadımızda kusur aramak yanlıştır. Hacıya, hacı demek yanlış olsaydı o zamanki âlimler önlemeye çalışırdı. Bir sıfat, diğerlerinden ayırmak için kullanılır. Çoğunluk içinde azınlık varsa onu anlatır. Birkaç örnek verelim:
Türkiyeliler bir arada iken, yabancı biri gelse, bu turist denir.
Türklerin bulunduğu bir yere, doğudan biri gelse, bu Kürt denir. Kürtlerin bulunduğu yere yabancı biri gelse, bu Türk, bu Laz, bu Çerkez denir. Türkler kendi aralarında birbirine Türk demedikleri gibi, Kürtler de, kendi aralarında birbirine Kürt demezler.
Kur'an-ı kerimi ezberleyen kimsenin bulunmadığı bir yerde ezberleyene hâfız denir. Herkesin hafız olduğu yerde birbirine hafız demezler. Polisler, kendi aralarındaki polise, polis diye hitap etmez. Buna gerek yoktur.
Savaşta yaralı veya sağlam gelene gazi denir. Gazi olmayanların yanında ona gazi derler.
