Hamilelikte vejetaryen beslenme

[*MeleK*]

Tarihte vejetaryenliğin gelişiminde sağlık, din ve etik faktörler etkili olmuştur. Sümerlerin diyetinde arpa, buğday, nohut, mercimek, soğan, sarımsak, pırasa, balık, keçi ve koyun yer almaktadır. Hindistan’da vejetaryenlik, ekonomik nedenlerle bir bakıma zorunlu haldeydi. İnsana besin sağlayan hayvanın kesilmesi istenmiyordu. Çin’de budist tapınaklarda, duadan sonra vejetaryen yemekler yenilmekteydi. Et yerine soya fasulyesi kullanılıyordu. Budizm ve Jainizm dinlerine göre ise tüm canlılar kutsaldı. 18 y.y. yazarları, vejetaryen beslenmeyi tanrının istediğini vurgulamışlardır. Amerika’da Silvester Graham adlı papaz, kampanyaları ile vejetaryenliğin uygulanmasında etkili olmuştur. Vejetaryenlik batı toplumlarında, sağlık gerekçeleri ile yayılmıştır. Koroner kalp hastalığı, et yiyenlerde % 30 daha sık görülmektedir. Kanserin görülme sıklığı ise % 40 daha fazladır. İngiliz doktorlardan Aleksandar Haig, insanda ürik asit oluştuğu için diyette ete karşı çıkmıştır. Beslenme Uzmanı Zerrin Aydın: “Vejetaryen beslenmede bir başka görüşe göre, insanın sindirim sistemi, bitkisel beslenmeye daha uygundur. İnsanın sindirim organlarının yapısı, et yiyen canlılardan daha çok, bitkisel besinlerle beslenerek yaşayan canlıların yapısına benzemektedir.” diyor.

Vejetaryen beslenme türleri

• Vegan diyet; hiç bir hayvansal kaynaklı besin tüketilmez.

• Beyaz vejetaryen diyet; kırmızı et yenmez.

• Lakto vejetaryen diyet; bitkisel besin, süt ve ürünleri tüketilir.

• Ova vejetaryen diyet; bitkisel besinler ve yumurta yer alır.

• Lakto ova vejetaryen diyet; bitkisel besinler, süt ürünleri, yumurta yer alır.

• Semi vejetaryen diyet; sınırlı tavuk, balık, süt ve yumurta kullanırlar.

En sık görülen vejetaryen grubu lakto, ova ve semi vejetaryendir.

Hamilelikte vejetaryen beslenme

Hamilelik döneminizde, yeterli ve dengeli beslenmeniz sadece bebeğiniz için değil, sizin için de yararlıdır.

Anne adaylarının ihtiyacı

• 2500 kcal enerji

• 60-70 gr protein

• 1200 mg kalsiyum

• 30 mg demir

• 15 mg çinko

• 2.2 mg B12 vitamini

• 2.2 mg B6 vitamini

• 70 mg C vitamini

Hamileliğinizde vejetaryen beslenmeniz sırasında yaşayabileceğiniz en büyük problem, B12 vitamin eksikliğidir. B12 eksikliğinizde, metilkobalamin oluşamaz. Hamileliğiniz esnasında hızlı büyüyen dokularınız DNA sentezi yapamaz ve bunun sonucu olarak megaloblastik anemi, doğumsal anomaliler ve sinir sisteminizde olumsuzluklar oluşabilir. Ayrıca nörolojik bozukluklar da yaşanabilir. Özellikle vegan diyeti, B12 yönünden yetersizdir. Demir, çinko, kalsiyum gibi büyüme ve sağlık için gerekli bazı minerallerin vücudunuza yararlılık oranı, daha düşük olur. B12 dışında, veganlar da kalsiyum alımı önemlidir. Hayvansal besin içermeyen vegan diyetinin yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlaması hemen hemen olanaksızdır. Bunun yanında, bitkisel besinlerle birlikte süt (süt ürünleri) ve yumurtanın da yer aldığı lakto ve ova vejetaryen diyetleri daha iyidir. Beyaz vejetaryen ve semi vejetaryen diyetlerinde bitkisel besinler, süt ürünleri, yumurta, haftada birkaç kez tavuk ve balık içeren besinler dengeli ve sağlıklı beslenmeyi sağlar.

Vejetaryen beslenmede dikkat edilmesi gerekenler

• Beslenmenizde etin yerini, kurubaklagiller ve yumurta almalıdır.

• Hiç hayvansal besin almıyorsanız, süt yerine soya sütü ve tofu kullanabilirsiniz. Gene de beslenmenize B12 ve kalsiyum eklemeyi ihmal etmeyin.

• Çay ve kahveyi yemekten bir saat sonra tüketmelisiniz.

• Her öğününüzde C vitamininden zengin, taze sebze ve meyve olmalıdır.

• Beyaz ekmek yerine, esmer ekmek; pirinç yerine, bulgur kullanmalısınız.

• Öğünlerinize ceviz ve kuru meyveler eklemelisiniz.

Örnek bir beslenme planı

Kahvaltı

• 1 su bardağı süt
• 1 yumurta
• 1 kibrit kutusu peynir
• 1 yemek kaşığı pekmez
• 1 meyve

Ara

* 1 meyve

Öğle

• 1 tabak kurubaklagil
• 1 porsiyon bulgur pilavı
• 1 kase yoğurt
• 1 dilim ekmek
• 1 meyve

Ara

• 1 kase sütlü tatlı
• 1 meyve

Akşam

• 1 kase çorba (mercimek gibi)
• Yumurtalı sebze yemeği (yumurtalı pırasa, yumurtalı ıspanak)
• 1 kase salata
• 1 dilim ekmek
• 1 meyve

Gece

* 1 bardak süt