Madde Bağımlılığı

Bilge Gökçen

Yeni Üye
Üye
Madde Bağımlılığı
MADDE BAĞIMLILIĞININ NEDENLERİ

Alkol ve madde bağımlılığı bir ihtiyacın sonunda ortaya çıkar, bu da kullanan bireyin kişiliği ile yakından ilgilidir. Bağımlı, günlük hayatın getirdiği zorluklardan kaçmak ister. Bağımlılığı yaratan nedenler aşağıdaki gibidir

1. Dayanıksız ve Güçsüz Bir Kişilik Yapısına Sahip Olma
Bağımlılar genellikler özgüvenleri zayıf ve kaygılı insanlardır. Hayatın getireceği zorluklardan ürkerek onlardan kaçmak ister. Hayatın getirdiği gerginliklerle başa çıkmada sıkıntıya düşen bir kısım bağımlılar çok muhtemelen aşırı koruyucu ana-baba tutumları nedeniyle gerginlik ve baskı doğuran durumlarla yüzleştirilmemiş, yeterince sorumluluk verilmemiş çocuk ve gençler olarak yetiştirilmişlerdir. Hayattaki olayların zorlukları, karşılaşılan başarısızlık ve üzüntüler bu gençler için başa çıkılması, dayanılması zor sıkıntılar getirir. Olumsuz günlük deneyimler, hep abartılı bir zorlanma ile karşılanır. Sorumluluklardan korkarak uzaklaşmak güçsüz bir kişilik sergileyen gençlerin özelliklerindendir. Bu yapıdaki gençler bağımlılık yapan maddelere sığınabilirler.

2. İçten Denetimli Olmaktan Çok, Dıştan Denetimli Olma
Bireyin karşı karşıya kaldığı ve yaşadığı sorunların hep kendi dışındaki nedenlere bağlı olduğunu düşünmesi ve bunların çözümlerini de dışsal gelişmelere bağlaması onun "dıştan denetimli" olduğunu gösterir. Bunun yanında kendisi ile ilgili gelişmelere kısmen kendisinin yön verebileceğini düşünen bireyler, "içten denetimli" olarak tanımlanmaktadır. İçten denetimli olanlar daha özerk davranmakta, kendi eylemlerinin sorumluluğunu yüklenebilen insanlar olmaktadır. Dıştan denetimli olanların, içten denetimli olanlara oranla bağımlı olmaya daha yatkın bir kişilik taşıdıkları düşünülebilir.

3. Kendini Değersiz Algılama
Kendini değersiz ve eksik yanları olan biri gibi algılamak alkol ve madde bağımlısı olmaya yatkın gençlerde gözlenen diğer kişilik özelliğidir. Kendini aşağılamak, suçlamak, yetenek ve değerlerinin farkında olmamak, kısaca, kendine ait değerlendirmelerde olumsuz olma, özgüven eksikliği taşıyan gençlerde görülmektedir. Olumsuz ve düşük benlik algısı taşıyan bireyler kendilerini toplumdışı ve iğrenç insanlar olarak değerlendirilebilir ve ahlak dışı tutum ve tavır sergileyen kişilerle kendilerini özdeşleştirip, benzer ahlaki tutumlar içine girebilirler. Böylelikle bağımlılardan daha çok etkilenerek, olumsuz alışkanlıklar edinebilirler.

4. Duygusal Bakımdan Olgunlaşmamış Olma
Çocukluk döneminde anne-baba tarafından istenmemiş, reddedilmiş bir çocuk olarak büyümüş, gençlerin doyurulmamış ve tatmin bulmamış duyguları alkol ve uyuşturucularla doyuma ulaşmayı deneyebilir. İçten gelen hazza yönelik arzularını kontrol etmekte güçlük çeken, onları dengeleyemeyen gençlerin hazza ulaşma istekleri onları bağımlılık yaratan maddelere yöneltebilir. Karşı cinsten birisi ile yeni tanışmalarda, kalabalık bir grupta dikkatin kendisine yöneldiği durumlarda, bazı ergenlerde korkma, heyecanlanma ve bunların sonucu kızarma görülebilir. Benzeri huzursuzluk veren durumlarla baş edebilmek için alkol veya uyuşturucu maddelerden yardım uman gençler çok tehlikeli bir araca sığındıklarını bilmelidirler.

5. Hazza Yönelik Olma
Madde bağımlılarında görülen kişisel özelliklerden biri de değişikliklerden heyecan duyma ve hazza yönelik olmadır. Duygularının ve bedeninin yeni heyecanlar yaşaması ve kısa süreli de olsa coşkulu biçimde zevk alma arzusu bireyi, uyuşturucunun sahte büyüsüne kaptıran gerekçe olabilir.

6. Kötü Alışkanlıklara Sahip Arkadaş Çevresi
Ergenlikte arkadaş, akran etkileşimi yoğundur. Gençler arkadaşlarının etkisine açıktır. Ergen için bir arkadaş grubuna sahip olmak, grubunda değer verilen bir insan olmak en güçlü isteklerdendir ve normal bir kişilik gelişimi için bunun sağlanması gereklidir. Ancak alkol ve diğer uyuşturucuların kullanıldığı çevrelerde yaşayan, bu maddeleri kullanan arkadaşlara sahip gençler onların özendirmelerinden dolayı bu maddeleri deneyebilir ve bağımlılık geliştirebilirler. Gençler için "yeni olanı denemek", bir faaliyeti "ilk defa" gerçekleştirmek onları belirli eylemlere yönelten önemli bir nedendir. Gençler kendileri için yeni olan bir alışkanlığı "merak ettikleri için" denemek isteyebilirler. Arkadaş çevresinin değerlerini grup tarafından dışlanmamak için benimseme ve bu yüzden onların etkisinde kalarak sapkın davranışları taklit etmenin yanı sıra, grup baskısı yüzünden arkadaşlarının davranışlarını tekrarlamaları da mümkündür.

Arkadaş ve akranların kötü alışkanlıkları ergenlere "farklı olanı deneme" konusunda öğrenme ortamı yaratmakta ve teşvik edici olmaktadır. Alkollü içki içmek bazı gençler arasında bir ayrıcalık ve güç gösterisi olarak görülüp, yetişkinliğe ait davranışlar gibi yorumlanmaktadır. Çocuk ve gencin yetiştiği aile ortamı ve yakın akraba çevresi de benzer olumsuz örnekler taşıyabilir. (Çoğumuz, henüz çok küçük olan çocuğuna içki kadehini uzatıp, içmesi için baskı yapan ve bununla eğlenen ebeveynleri zaman zaman görmüşüzdür). Çocuk en çok gördüğü şeyi öğrenir. Alkolik bir babanın oğlunun da alkol kullanması kaçınılmazdır, demek çok yanlış bir genelleme olmayacaktır (Kulaksızoğlu, 2002:218–219).
 
Bağımlılık, hangisi olursa olsun, sebep-sonuç ilişkisidir. Kişi ne sebeple ihtiyaç duymuştur? Başkaları o sebep yüzünden ihtiyaç duymazken, o neden duymuştur. Bilinçaltındaki GERÇEK neden ve/veya nedenlere ulaşılıp,bunlar çözümlenmediği sürece habire ilaç-tecrit-tavsiye ve genellikle başa dönüş. Ben atlattım. Sebeplerini buldular, etkisiz hale getirdiler, beynimin dayanağı olmayınca ihtiyaç da ortadan kalktı. Daha önceki bırakma denemelerim fasaryaymış. İlaçla falan tedavi olmuyor. İlaç iki gün kandıracak beni. Ya üçüncü gün? İçimdeki yine içimde. Bakıyorum internette herkes döktürüyor, koca koca bilim adamları, kalın kalın tıp kitapları. İstemek lazımmış, şundan bundan uzak durmak lazımmış. Sanki ben bunları bilmiyordum! Ama yapamıyordum işte. E içimdeki hep benimle, ona hiç dokunmadan nasıl olacak? İçinizdekini bulup çıkarmak da karşında bunu bulup çıkaranın zeka işi. Daha önce bir sürü terapist, psikolog, psikiyatrist, hocalar.. Nerelere götürmediler ki! En son farklı bir bilinçaltı yöntemi kullanan kara kuru bir terapist kadın, evirdi çevirdi, her şey değişti. Kendi kendine olmuyor arkadaşlar. Yardım alın. Doğru yardımı almak için araştırın ki, yanlış yerlerde vakit kaybedip olmuyor demeyesiniz. Damarlarınız ve ciğerleriniz sağlıkla mutlulukla huzurla dolu olsun bir ömür. Allah'a emanet olun tüm iyi yürekli insanlar..
 
Geri
Üst