Uzman SühaN
Administrator
Zatülcenp nedir nasıl tedavi edilir?
Plöritis, plörezi, satlıcan, zatülcenp gibi isimlerle de bilinen plevra iltihabı göğüs boşluğunuzu kaplayan ve her bir ciğerinizi çevreleyen çift zarın (plevra) iltihaplanmasıdır. Plöritis akciğer zarı iltihabı genelde neredeyse her nefes alışınızda keskin ağrıya neden olur.
Plöritis çok çeşitli tıbbi durumların bir komplikasyonu olarak meydana gelir. Plöritisten kurtulmanın yolu, eğer biliniyorsa, komplikasyona neden olan hastalığın tedavi edilmesi ve ağrı kesici almaktır.Plöritis, plörezi, satlıcan, zatülcenp gibi isimlerle de bilinen plevra iltihabı göğüs boşluğunuzu kaplayan ve her bir ciğerinizi çevreleyen çift zarın (plevra) iltihaplanmasıdır. Plöritis akciğer zarı iltihabı genelde neredeyse her nefes alışınızda keskin ağrıya neden olur.
Plöritis belirtileri şunlardır:
Nefes alırken ve verirken göğüs ağrısı (nefesler arasında neredeyse hiç ağrı olmaz)
Nefesin yetmemesi
Kuru öksürük
Ateş ve titreme (sebebe göre değişir)
Göğsünüzde keskin bir ağrı, öksürme, hapşırma, hareket etme ve derin nefes alma ağrıyı kötüleştirir. Bazı vakalarda ağrı göğsünüzden omzunuza vurabilir. Nefesinizi tuttuğunuz zaman veya ağrılı bölgeye baskı uyguladığınızda ağrınız azalabilir.
Plöritise sıvı toplanması (plevral efüzyon) eşlik ederse ağrı genellikle kaybolur, çünkü sıvı bir tür kaydırıcı işlevi görür. Fakat belli miktar bir sıvı biriktiğinde ciğerlerinize baskı olur ve bu, ciğerlerinizin normal işlevini yerine getirmesini engelleyerek nefes yetmezliğine neden olur. Eğer sıvı enfeksiyon kaparsa kuru öksürük, ateş ve titreme belirtileri ortaya çıkabilir. Enfeksiyon kapmış plevral efüzyona ampiyem denir.
Doktora ne zaman gitmeli
Aşağıdaki belirtilerin herhangi birinin var olması halinde doktorunuzu arayınız:
Şiddetli, geçmeyen göğüs ağrısı
Nefesin yetmemesi
Yüksek ateş
Bu belirtiler ciğerlerinizde veya plevrada sorun olduğuna işaret eder; fakat aynı zamanda vakit kaybetmeden tıbbı bakım gerektiren başka hastalıklara da işaret edebilir.
Sebepler
Ciğerlerinizi ve göğüs duvarınızı plevra denilen çift katlı bir zar ayırır. Plevranın bir katmanı ciğerlerinizi kaplar. Diğer katmanı da iç göğüs duvarını kaplar. Katmanlar neredeyse hiçbir sürtünme olmadan birbirine sürtünen ve nefes alıp verdiğinizde ciğerlerinizin göğüs duvarı çeperinin hiçbir direnciyle karşılaşmadan açılıp kapanmasını sağlayan iki yumuşak saten kumaş gibidir.
İltihaplanma olduğu zaman, plevra zarının iki katmanı göğsünüzün enfeksiyon kapmış olan tarafında zımpara kağıdı gibi birbirine sürter ve nefes alıp verdiğinizde plöritis ağrısına neden olur.
Plevra iltihaplanmasına neden olabilecek hastalıklar sayısızdır: Plöritis sebepleri şunları içerebilir:
Grip gibi bir akut virüs enfeksiyonu
Zatürre, bu vakalarda ciğerlerinizin iltihaplanmış kısmı plevra yüzeyini de kapsar.
Otoimmün hastalıkları, eklem iltihabı, otoimmün hepatit ve deri veremi
Verem ve diğer enfeksiyonlar
Akciğer arterlerinizde bir pıhtı (akciğer embolizmi)
Plöritis göğsünüzü aldığınız bir darbenin sonucunda veya kalp ameliyatı sonrasında da meydana gelebilir. Kaburga sürtünmeleri de plöritise neden olur. Bir darbenin olmadığı durumlarda, şiddetli öksürük gibi olaylar da bir kaburganın kırılmasına yol açabilir. Bazı vakalarda plevra iltihabının nedeni bilinmez (idiyopatik).
Kanser nadiren plöritise neden olur. Plöritisle sigara içmek arasında doğrudan bir bağlantı yoktur, fakat tiryaki öksürükleri bu hastalığın ağrısını artırır.Tedaviler ve İlaçlar
Plöritis veya plevral efüzyonu dindirmede en önemli amaç, bu belirtilere neden olan asıl tıbbi rahatsızlığı tedavi etmektir. Örneğin plöritis sebebi ciğerlerin bakteriyel enfeksiyonuysa (zatürre), enfeksiyon bir antibiyotikle kontrol edilebilir. Fakat plöritise neden olan şey virüse bağlı bir enfeksiyonsa, antibiyotikler etkili olmayabilir. Birçok virüs enfeksiyonu tedavi edilmeden iyileşir.
Reçetesiz satılan steroid olmayan iltihap önleyici ilaçlar, plöritisin belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir. Kodein kullanmak öksürük ve ağrıyı kontrol etmede yardımcı olabilir. Eğer sıvı birikmesi fazla miktardaysa sıvının göğsünüze sokulan bir tüple birkaç güne yayılan bir sürede alınması için hastaneye yatmanız gerekebilir.
Plöritis çok çeşitli tıbbi durumların bir komplikasyonu olarak meydana gelir. Plöritisten kurtulmanın yolu, eğer biliniyorsa, komplikasyona neden olan hastalığın tedavi edilmesi ve ağrı kesici almaktır.Plöritis, plörezi, satlıcan, zatülcenp gibi isimlerle de bilinen plevra iltihabı göğüs boşluğunuzu kaplayan ve her bir ciğerinizi çevreleyen çift zarın (plevra) iltihaplanmasıdır. Plöritis akciğer zarı iltihabı genelde neredeyse her nefes alışınızda keskin ağrıya neden olur.
Plöritis belirtileri şunlardır:
Nefes alırken ve verirken göğüs ağrısı (nefesler arasında neredeyse hiç ağrı olmaz)
Nefesin yetmemesi
Kuru öksürük
Ateş ve titreme (sebebe göre değişir)
Göğsünüzde keskin bir ağrı, öksürme, hapşırma, hareket etme ve derin nefes alma ağrıyı kötüleştirir. Bazı vakalarda ağrı göğsünüzden omzunuza vurabilir. Nefesinizi tuttuğunuz zaman veya ağrılı bölgeye baskı uyguladığınızda ağrınız azalabilir.
Plöritise sıvı toplanması (plevral efüzyon) eşlik ederse ağrı genellikle kaybolur, çünkü sıvı bir tür kaydırıcı işlevi görür. Fakat belli miktar bir sıvı biriktiğinde ciğerlerinize baskı olur ve bu, ciğerlerinizin normal işlevini yerine getirmesini engelleyerek nefes yetmezliğine neden olur. Eğer sıvı enfeksiyon kaparsa kuru öksürük, ateş ve titreme belirtileri ortaya çıkabilir. Enfeksiyon kapmış plevral efüzyona ampiyem denir.
Doktora ne zaman gitmeli
Aşağıdaki belirtilerin herhangi birinin var olması halinde doktorunuzu arayınız:
Şiddetli, geçmeyen göğüs ağrısı
Nefesin yetmemesi
Yüksek ateş
Bu belirtiler ciğerlerinizde veya plevrada sorun olduğuna işaret eder; fakat aynı zamanda vakit kaybetmeden tıbbı bakım gerektiren başka hastalıklara da işaret edebilir.
Sebepler
Ciğerlerinizi ve göğüs duvarınızı plevra denilen çift katlı bir zar ayırır. Plevranın bir katmanı ciğerlerinizi kaplar. Diğer katmanı da iç göğüs duvarını kaplar. Katmanlar neredeyse hiçbir sürtünme olmadan birbirine sürtünen ve nefes alıp verdiğinizde ciğerlerinizin göğüs duvarı çeperinin hiçbir direnciyle karşılaşmadan açılıp kapanmasını sağlayan iki yumuşak saten kumaş gibidir.
İltihaplanma olduğu zaman, plevra zarının iki katmanı göğsünüzün enfeksiyon kapmış olan tarafında zımpara kağıdı gibi birbirine sürter ve nefes alıp verdiğinizde plöritis ağrısına neden olur.
Plevra iltihaplanmasına neden olabilecek hastalıklar sayısızdır: Plöritis sebepleri şunları içerebilir:
Grip gibi bir akut virüs enfeksiyonu
Zatürre, bu vakalarda ciğerlerinizin iltihaplanmış kısmı plevra yüzeyini de kapsar.
Otoimmün hastalıkları, eklem iltihabı, otoimmün hepatit ve deri veremi
Verem ve diğer enfeksiyonlar
Akciğer arterlerinizde bir pıhtı (akciğer embolizmi)
Plöritis göğsünüzü aldığınız bir darbenin sonucunda veya kalp ameliyatı sonrasında da meydana gelebilir. Kaburga sürtünmeleri de plöritise neden olur. Bir darbenin olmadığı durumlarda, şiddetli öksürük gibi olaylar da bir kaburganın kırılmasına yol açabilir. Bazı vakalarda plevra iltihabının nedeni bilinmez (idiyopatik).
Kanser nadiren plöritise neden olur. Plöritisle sigara içmek arasında doğrudan bir bağlantı yoktur, fakat tiryaki öksürükleri bu hastalığın ağrısını artırır.Tedaviler ve İlaçlar
Plöritis veya plevral efüzyonu dindirmede en önemli amaç, bu belirtilere neden olan asıl tıbbi rahatsızlığı tedavi etmektir. Örneğin plöritis sebebi ciğerlerin bakteriyel enfeksiyonuysa (zatürre), enfeksiyon bir antibiyotikle kontrol edilebilir. Fakat plöritise neden olan şey virüse bağlı bir enfeksiyonsa, antibiyotikler etkili olmayabilir. Birçok virüs enfeksiyonu tedavi edilmeden iyileşir.
Reçetesiz satılan steroid olmayan iltihap önleyici ilaçlar, plöritisin belirtilerini azaltmaya yardımcı olabilir. Kodein kullanmak öksürük ve ağrıyı kontrol etmede yardımcı olabilir. Eğer sıvı birikmesi fazla miktardaysa sıvının göğsünüze sokulan bir tüple birkaç güne yayılan bir sürede alınması için hastaneye yatmanız gerekebilir.
