Berat kandili nedir nasıl ihya edilir ?

[İslami Yazar]

Bugün akşam Şaban-ı Şerifin 15’inci gecesi.yani Beraat Gecesi’dir. Yazıma Kur’an-ı Kerimde bu gece ile alakalı bir ayet meali ile başlamak istiyorum.

“Hâ-mim. Helal ile haram ve sair hükümleri açıkça bildiren bu kitaba yemin olsun ki,hakikat biz o kitabı mübarek bir gecede indirdik. Gerçek biz o Kur’an-ı Kerim’le kafirlerin uğrayacakları azabı haber vericileriz. O gece öyle bir gecedir ki her hikmetli iş nezdimizden sadır olan bir emirle, o gecede ayrılır.” (Sure-i Duhan,1-5)

Cenab-ı Hakk’ın kullarına maddi ikramları olduğu gibi manevi ikramları da vardır. Bu ikram ve ihsana eren kimseler, büyük bir mazhariyet ve tecelliyata nail olurlar. Cenab-ı Hakk’ın ikram ve ihsanları içerisinde Berat Kandili’nin mühim bir yeri vardır.

Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.), bir hadis-ı şeriflerinde şöyle buyurmuşlardır: “Kim şu beş geceyi ihya ederse cennet o kimseye vacip olur. Bunlar ;1-Terviye gecesi (Zilhiccenin 8.gecesi), 2-Arefe gecesi 3-Kurban Bayramı gecesi 4-Şaban’ın 15. Berat gecesidir” Başka bir rivayette şöyle buyurulmaktadır:”Kim şu beş geceyi ihya ederse, kalplerin öldüğü gün onun kalbi ölmez. Bunlar; Cuma, Berat, Kadir, Arefe ve iki bayram geceleridir”

Berat kelimesi, borçtan, isnat edilen suçtan kurtulmak manalarına gelir.

Bu mübarek gecenin üç ismi vardır; 1-Leyle-i Mübâreke: Ayeti kerimede “mübarek bir gece” diye vasıflanan bu gecenin hayır ve bereketi, bu geceyi ihya edenler için çoktur. 2-Leyle-i Rahmet: Cenab-ı Hakk’ın rahmeti bu gece coşup taştığı için bu isim verildi. 3-Leyle-i Berat: Bu gece müminlere Cehennem’den kurtulup cennetlik olma vesikası verilir. Emevî Halifesi Ömer Bin Abdülaziz bir berat kandilinde vecd ve huşu ile iltica ederken bir an başını yukarı kaldırdığında ucu semaya kadar ulaşan, yeşil renkli nurdan bir şerit üzerinde şöyle yazıldığını gördü. “Şu, Melik-i Aziz olan Allah tarafından kulu Ömer Bin Abdülaziz’e (verilmiş) cehennemdem kurtuluş berâetidir.”

BERAET GECESİNİN HUSUSİYETLERİ

Bu gecede büyük hasletler, güzellikler vardır. Bu faziletlere sebep olan en mühim amil ise,Yüce kitabımız Kur’an-ı kerim’in Levh-ı mahfuzdan dünya semasına indirilmesidir. Kur’an-ı Kerim Berat gecesinde Levh-ı mahfuzdan indirilmiş; Kadir Gecesi’nde ise Peygamber efendimiz (s.a.v)’e inzal olmaya başlamıştır. O bakımdan Kadir gecesi ile arasında mühim bir münasebet vardır. Bu gecenin diğer hasletlerini kısaca arz etmeğe çalışalım.

Hikmetli her iş, bu gece ayrılarak vazife sahiplerine tevzi olunur. Levh-ı mahfuzdaki ilahi takdirler arasında o sene içinde cereyan edecek hadiselerin yazılmasına Berat Gecesi’nde başlanır ve Kadir Gecesi’nde tamamlanır.

Rızıklarla alakalı yazılan nüsha, “kime ne kadar, ne şekilde rızık verileceği” Mikail (a.s); kulların amel ve ibadetleriyle alakalı nüsha, dünya semasında vazifeli yüksek rütbeli bir meleğe; öleceklerin listesi ise Azrail (a.s)’a verilir. Rabbim cümle ümmeti muhammedi ve cümlemizi beratını sağ eline alanlardan eylesin

 

[İslami Yazar]

Bu gece yapılacak ibadet hakkında Rasûlullah Efendimiz şöyle buyuruyor: “Kim bu gecede yüz rekat namaz kılacak olursa Cenab-ı Hakk ona yüz melek gönderir. otuzu o kişiyi cennetle müjdeler, otuzu ona cehennem azabından teminat verir, otuzu ise o kişiden dünya afetlerini def eder. Onu ise o şahıstan şeytanın hile ve tuzaklarını def ederler.” “Kim bu gecede şu namazı kılacak olursa, Cenab-ı Hakk ona yetmiş defa rahmet nazarıyla nazar eder, her nazar-ı ilahisinde o kulunun yetmiş ihtiyacını giderir; ki, bunun en küçüğü, Allah’ın onu mağfiret buyurmasıdır.” (Bu namazın ve diğer mübarek gün ve gecelerde kılınması tavsiye edilen namazların kılınışı Fazilet Takvimi yapraklarında tarif edilmektedir.)

 

[İslami Yazar]

Efendimiz (s.a.v) buyuruyorlar ki: “Cenab-ı Hakk Şaban’ı şerifin 15. gecesi rahmetini dünya semasına indirir.
Güneşin batmasından doğmasına kadar devam eder.”

“Şabanın 15. gecesinde ibadet için kalkınız, gündüzünde oruç tutunuz. Zira Allah-ü Teala güneşin batışı ile beraber dünya semasına rahmetiyle tecelli eder de, şöyle buyurur: Bir mağfiret dileyen yok mu? Onu bağışlayayım. Bir rızık isteyen yok mu? İstesin de vereyim.”Bu davet, tan yeri ağarıncaya kadar devam eder.

Efendimiz (s.a.v) buyuruyorlar ki: “Muhakkak Cenab-ı Hak, bu gecede bütün müslümanları mağfiret eder. Ancak, kahinler, sihirbazlar, müslümanlara kin ve buğz eden bid’at ehli kimseler, ısrarla içki içmeye devam edenler, ana ve babasına eziyet edenler, zinaya devam edenler müstesna. Bunlar bu büyük rahmetten istifade edemezler.”

 

[İslami Yazar]

Bu gece Peygamber Efendimiz (s.a.v)’e şefaat ehliyeti verildi. Şöyle ki: Peygamber Efendimiz (s.a.v) Şaban ayının 13. gecesinde ümmetine şefaat edebilmek için Allah’a ilticada bulundu. Kendisine, ümmetinin üçte birine, şefaat etme salahiyeti verildi. Rasûlullah (s.a.v) daha fazla kişiye şefaat edebilme arzusuyla yanıp tutuşmaktaydı. 14. geceyi de ibadet ve iltica ile geçirdi, kendisine ümmetinin üçte ikisine şefaat etme salahiyeti verildi, Peygamber Efendimiz 15. geceyi de ibadet içinde geçirdi. Bunun üzerine ümmetinin tamamına şefaat izni verildi.


Bu gecenin bereketiyle zemzem suyu ziyadeleşir. Bunun gibi hakikat ehlinin letaifinde feyzi ilahinin ziyadeleşmesine de işaret vardır. Onun için, kalben uyanık olmak lazımdır. Kıblenin Kudüsü Şerif’ten Mekkeyi Mükerreme’ye çevrilmesi de Şaban-ı Şerifin 15. günü vuku bulmuştur

 

[İslami Yazar]

Cenâb-ı Hakk zamanı halk etmiş ve onu dilimlere, bölümlere ayırmış; yani senelere, seneleri aylara, ayları haftalara, haftaları günlere, günleride saat ve dakîkalara taksîm etmiştir. Bu kısımlardan bazısınıda müstesnâ olarak yekdiğerlerinden daha üstün kılmış ve onu kullarına rahmet ve mağfiret vesilesi yapmıştır. İşte bu müstesnâ, üstün vasıflarla muttasıf olan vakitlerden biriside Berat Gecesi’dir ki hicrî Şa’bân-ı Şerîf’in onbeşinci gecesidir. Yani önümüzdeki günün gecesidir.

Berat kelimesi Berâet’in kısaltılmışı olup, borçtan, isnad edilen suçtan kurtulmak manasına gelmektedir. Ayrıca devlet tarafından vazifelilere verilen ferman ve ödenilen vergi karşılığında mükelleflere verilen makbuz manasını da taşır.

Berat gecesi fazîleti pek büyük bir gecedir. Bunun en başta gelen sebebi ise Kur’ân-ı Kerîm’in bu gecede indirilmiş olmasıdır. Şöyleki; Kur’ân-ı Kerîm’in indirilişinin birinci safhası olan Levh-i Mahfuz’dan Dünya semâsına indirilmesi bu gecede tahakkuk etmiştir. Âyet-i Kerîmesinde Cenâb-ı Hakk: “Hâ- mîm.(Helâl ile harâmı vesâir hükümleri)açıkca bildiren (bu)kitâba yemîn ederim ki, hakîkat, biz onu mübârek bir gecede indirdik.Gerçek biz(onunla kâfirlerin uğrayacakları azâbı)haber vericileriz.(O, bir gecedir ki) her hikmetli iş, nezdimizden sâdır olan bir emirle, o zaman ayrılır.”

 

[İslami Yazar]

Ayrıca bu geceye mahsus beş büyük haslet vardır:

Birincisi:Hikmetli her iş bu gece tefrîk ve vazîfe sahiplerine tevzî olunur. Levh-i Mahfuz’daki ilâhî takdirler arasından o sene içinde cereyan edecek, hâdise ve şüûnâtın listelerinin yazılmasına, nüshalar haline getirilmesine bu geceden itibâren başlanır ve Kadir Gecesinde tamamlanır.

İkincisi: Bu gece yapılan ibâdetin fazîleti pek büyüktür. Hz. Âişe vâlidemiz şöyle naklediyor: Bir gün Hz.Peygamber yanıma girdi, elbisesini çıkardı. Biraz durduktan sonra tekrar giyindi. Ortaklarımdan birinin yanına gidecek diye beni bir kıskançlıktır aldı. O dışarı çıkınca ben de peşine takıldım. Bakîu’l-Ğarkad denilen kabristana vardı. Mü’minlere ve şehidlere duâlar etti. Kendi yaptığımdan kendim utandım ve “Anam babam sana fedâ olsun. Sen Rabbinin rızâsı peşinde bende dünyâ peşindeyim diyerek geri döndüm. Biraz sonra Resûlüllah’da içeri girdi.Benim sık sık nefes alışımın sebebini sordu. Kendisine olup bitenleri anlattım. Buyurdular ki: “Allah Resûlü sana haksızlık edecek diyemi korkuyorsun”. Resûl-ü Ekrem elbisesini çıkardıktan sonra “Bu gece ibâdet yapmama müsâde edermisin” dedi. Bende “Anam babam sana fedâ olsun, evet” cevâbını verdim. Namaz kılmaya başladı, bir ara secdede o kadar çok kaldı ki, endişelendim ve yoklarken elim ayağına dokunmuş olacak ki kımıldadı. Bende hayatta olduğuna kanaat getirerek sevindim. Secdede şöyle dua ediyordu: “Ya Allah! Azâbından affına sığınıyorum, gadabından rızâna ilticâ ediyorum, Senden Sana sığınıyorum. Hiçbir övgüyü senin nefsine karşı olan övgüne denk saymıyorum.” Sabah olunca durumu kendisine haber verdim. “Bunları hem öğren hemde başkalarına öğret. Bunları bana Cebrâil öğretti” buyurdu.

 

[İslami Yazar]

Üçüncüsü:Cenâb-ı Hakk bu gecede Benî Kelb kabîlesinin koyunlarının tüyleri sayısınca Ümmet-i Muhammede rahmet eder.

Dördüncüsü:Mağfiretin meydana gelmesidir.Peygamber Efendimiz buyuruyorlar ki: “Bana Cebrâil a.s. geldi ve dedi ki: Şu Şa’ban ayının yarısı(berat)gecesi (yokmu) o gecede Allah için, Benî Kelb Kabîlesinin koyunlarının tüyleri sayısınca âzadlılar vardır. Allah, bu gece:Müşrike,çok buğuzkar kimseye,akrabalık münâsebetini kesene,büyüklük taslayana,ana babasına isyan edene ve şarab düşkünü olana (rahmet nazarıyla) bakmaz.

Beşincisi:Bu gece Peygamberimize ümmetinin tamamına şefaat selâhıyyeti verildi.

Bu geceye kıymet kazandıran hususlardan biri de kıblenin Kudüs istikametinden, Mescid-i Haram tarafına çevrilmiş olmasıdır.

 

[İslami Yazar]

Bu mübarek geceyi ihyâ etmek, feyzinden istifâde edebilmek için kazâ ve nâfile namazlar kılmalı, tevbe-i istiğfar etmeli, Kur’ân-ı Kerîm okumalıdır. Günün mânâ ve ehemmiyetini birbirine anlatıp, mümin kardeşinin kandilini tebrîk etmelidir. Ayrıca bu geceye mahsus ve kılınması ehemmiyetle tavsiye olunan yüz rek’atlik HAYIR NAMAZI vardır ki, vaziyeti müsait olupta bu namazı kılan kimse, o sene içersinde ölürse şehidlik mertebesine nâil olacağı beyan edilmektedir. Namazın kılınış şekli: her rek’atde bir Fâtiha on İhlâs-ı Şerîf okunur. İki rek’atde bir selam verilir.

Şa’bânın yarı(onbeşinci) gecesi olduğu vakit, gecesinde (ibâdet için) kalkınız. Gündüzünde oruç tutunuz. Zirâ Allâh-ü Teâlâ güneşin batışı ile(beraber) dünyâ semâsına rahmetiyle tecelli eder de (şöyle) buyurur: Bir mağfiret dileyen yok mu onu bağışlayayım! bir rızık isteyecek yok mu ona rızık vereyim! bir dertli yok mu (istesin de) âfiyet vereyim! Bu (dâvet) tanyeri ağarıncaya kadar devam eder.”