DOĞUM İZNİ ve ÇALIŞAN KADIN
[FONT=&]Kadın çalışanların hamilelik dönemi ve doğum sonrası 4857 s. İş Kanunu ile tanınan pek çok yasal hakkı bulunmaktadır. Ancak bu hakların neler olduğu çoğu zaman tam bilinmemekte veya yanlış bilinmektedir. Konuyla ilgili ilk olarak analık hali olarak adlandırılan bu dönemin ne anlama geldiğinin bilinmesi yerinde olacaktır. Kadını çalışanın gebeliğinin başladığı tarihten itibaren doğumdan sonraki ilk sekiz haftalık (çoğul gebelik halinde ise ilk on haftalık) süreye kadar olan gebelik ve analık haliyle ilgili rahatsızlık ve özürlülük halleri analık hali olarak kabul edilir.[/FONT]
[FONT=&]Kadın çalışanların doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre içerisinde çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre daha eklenir. [/FONT] [FONT=&]
Çoğu zaman kadın çalışanlar bu belirttiğim sürelerden sonra yeni doğmuş bebeklerine daha iyi bakabilmek için ayrıca izin kullanmak istemektedirler. Bu durumda isteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından (veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden) sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Ayrıca bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında da dikkate alınmaz. Doğum izninin bittiği tarihte işverene verilecek bir dilekçe ile kadın 6 aylık ücretsiz izin hakkını kullandığını bildirdikten sonra işverenin onayına tabi olmadan bu iznini kullanacaktır.[/FONT] [FONT=&]
Yine doğumdan önce ve sonraki sekiz haftalık sürede çalışmasına devam etmek isteyen kadınlar da olmaktadır. İş Kanunu’nda Şubat/2011’de yapılan değişiklikle bu durum için de bir çözüm getirilmiştir. Kadının sağlık durumu uygun olması halinde, doktorun onayı ile kadın çalışan isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın çalışanın çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. Burada belirttiğim 3 haftaya kadar ibaresi en fazla süreyi ifade etmektedir. Doktor, kadının çalıştığı işin ağır olup olmamasını da değerlendirerek bu süreyi 4, 5 hafta olarak da onaylayabilir. Mesela kadın işçi az önce belirttiğim üzere doğumdan önceki 3 haftaya kadar çalıştı. Başka bir anlatımla; doğumdan önceki 8 haftalık izin döneminin 5 haftasını çalışarak geçirdi. Bu durumda doğumdan sonraki 8 haftalık süreye çalıştığı 5 haftalık sürede eklenecek ve doğumdan sonra toplam 13 haftalık izni olacaktır. Bu izni, kullanırken işverenin herhangi bir inisiyatifi yoktur. Verdiğim örneğe göre 13 hafta doğum izni kullanmak isteyen bir kadına işvereni bu izni kullanamazsın diyemez. Yine kadın bu sürenin ardından, bu süreye ek olarak yine yukarıda belirttiğim şekilde 6 aya kadar da ücretsiz izin hakkını kullanabilir. [/FONT] [FONT=&]
Kadın çalışanın erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılır. [/FONT] [FONT=&]
Yukarıda belirttiğim süreler çalışanın sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler doktor raporu ile belirtilir. İş Kanunu 55/b maddesi hükmünce de kadının doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayılır.[/FONT][FONT=&] Ayrıca hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için de ücretli izin verilir.[/FONT] [FONT=&]
Hamile kadın çalışanın İş Kanunu’na göre hakları bunlarla da sınırlı değildir. Hamile kadın işçi ağır işlerde de çalıştırılamaz. Doktor raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Mesela gece vardiyasında çalışmamayı veya işi dolayısıyla seyahat ediyorsa masa başında bir iş verilmesini isteyebilir. Bu halde de kadın çalışanın ücretinde herhangi bir indirim yapılmaz. Eğer hamile kadın çalışanla ilgili işyerinde yasal koşullar sağlanmıyorsa bu koşulların sağlanması için işyerine ihtarname gönderilmesinde yarar [/FONT][FONT=&]vardır. Yasal koşullar yine de kadın çalışana sağlanmıyorsa kadın çalışan tarafından iş akti haklı olarak feshedilebilir veya mahkemeye[/FONT][FONT=&] başvurularak sağlanmayan yasal koşullardan dolayı zarara uğranılmışsa tazminini iş yerinden istenebilir. [/FONT] [FONT=&]
Doğumdan önce, hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verildiği gibi doğumdan sonra da kadın çalışanlara bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını kadın işçi kendisi belirler. İsterse sabah işe 45 dakika geç gelip işten de 45 dakika önce çıkabilir veya izinleri biriktirerek 1 gün izin kullanabilir. Ayrıca bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.
[/FONT] [FONT=&]Analık hali ile ilgili merak edilen konulardan biri de işverenin hamilelik ve doğum nedeniyle iş aktini feshedip edemeyeceği hususudur. İş Kanunumuzun 18/d maddesinde hamilelik ve doğumun fesih için geçerli bir sebep olmayacağı açıkça belirtilmiştir. Hamilelik ve doğum sebebiyle işveren, kadın çalışanın iş aktine son vermişse bu durumda da işe iade davası açılmasında yarar vardır.[/FONT] [FONT=&]
Yukarıda özetlediğim şekilde, kadın çalışan, iş hayatında analık hali içerisinde sahip olduğu hakları tam olarak bilmesi halinde daha rahat bir hamilelik ve doğum sonrası süreç yaşayacaktır.
Not:Doğum ve babalık izni konulu yazıma da [/FONT]https://www.meleklermekani.com/kadin-ve-hukuk/226145-dogum-ve-babalik-izni.html linkinden ulaşabilirsiniz.
[FONT=&]DOĞUM İZNİ ve ÇALIŞAN KADIN[/FONT]
[FONT=&]Kadın çalışanların doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre içerisinde çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz haftalık süreye iki hafta süre daha eklenir. [/FONT] [FONT=&]
Çoğu zaman kadın çalışanlar bu belirttiğim sürelerden sonra yeni doğmuş bebeklerine daha iyi bakabilmek için ayrıca izin kullanmak istemektedirler. Bu durumda isteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından (veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden) sonra altı aya kadar ücretsiz izin verilir. Ayrıca bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında da dikkate alınmaz. Doğum izninin bittiği tarihte işverene verilecek bir dilekçe ile kadın 6 aylık ücretsiz izin hakkını kullandığını bildirdikten sonra işverenin onayına tabi olmadan bu iznini kullanacaktır.[/FONT] [FONT=&]
Yine doğumdan önce ve sonraki sekiz haftalık sürede çalışmasına devam etmek isteyen kadınlar da olmaktadır. İş Kanunu’nda Şubat/2011’de yapılan değişiklikle bu durum için de bir çözüm getirilmiştir. Kadının sağlık durumu uygun olması halinde, doktorun onayı ile kadın çalışan isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın çalışanın çalıştığı süreler doğum sonrası sürelere eklenir. Burada belirttiğim 3 haftaya kadar ibaresi en fazla süreyi ifade etmektedir. Doktor, kadının çalıştığı işin ağır olup olmamasını da değerlendirerek bu süreyi 4, 5 hafta olarak da onaylayabilir. Mesela kadın işçi az önce belirttiğim üzere doğumdan önceki 3 haftaya kadar çalıştı. Başka bir anlatımla; doğumdan önceki 8 haftalık izin döneminin 5 haftasını çalışarak geçirdi. Bu durumda doğumdan sonraki 8 haftalık süreye çalıştığı 5 haftalık sürede eklenecek ve doğumdan sonra toplam 13 haftalık izni olacaktır. Bu izni, kullanırken işverenin herhangi bir inisiyatifi yoktur. Verdiğim örneğe göre 13 hafta doğum izni kullanmak isteyen bir kadına işvereni bu izni kullanamazsın diyemez. Yine kadın bu sürenin ardından, bu süreye ek olarak yine yukarıda belirttiğim şekilde 6 aya kadar da ücretsiz izin hakkını kullanabilir. [/FONT] [FONT=&]
Kadın çalışanın erken doğum yapması halinde ise doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılır. [/FONT] [FONT=&]
Yukarıda belirttiğim süreler çalışanın sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra gerekirse artırılabilir. Bu süreler doktor raporu ile belirtilir. İş Kanunu 55/b maddesi hükmünce de kadının doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayılır.[/FONT][FONT=&] Ayrıca hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için de ücretli izin verilir.[/FONT] [FONT=&]
Hamile kadın çalışanın İş Kanunu’na göre hakları bunlarla da sınırlı değildir. Hamile kadın işçi ağır işlerde de çalıştırılamaz. Doktor raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Mesela gece vardiyasında çalışmamayı veya işi dolayısıyla seyahat ediyorsa masa başında bir iş verilmesini isteyebilir. Bu halde de kadın çalışanın ücretinde herhangi bir indirim yapılmaz. Eğer hamile kadın çalışanla ilgili işyerinde yasal koşullar sağlanmıyorsa bu koşulların sağlanması için işyerine ihtarname gönderilmesinde yarar [/FONT][FONT=&]vardır. Yasal koşullar yine de kadın çalışana sağlanmıyorsa kadın çalışan tarafından iş akti haklı olarak feshedilebilir veya mahkemeye[/FONT][FONT=&] başvurularak sağlanmayan yasal koşullardan dolayı zarara uğranılmışsa tazminini iş yerinden istenebilir. [/FONT] [FONT=&]
Doğumdan önce, hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verildiği gibi doğumdan sonra da kadın çalışanlara bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını kadın işçi kendisi belirler. İsterse sabah işe 45 dakika geç gelip işten de 45 dakika önce çıkabilir veya izinleri biriktirerek 1 gün izin kullanabilir. Ayrıca bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.
[/FONT] [FONT=&]Analık hali ile ilgili merak edilen konulardan biri de işverenin hamilelik ve doğum nedeniyle iş aktini feshedip edemeyeceği hususudur. İş Kanunumuzun 18/d maddesinde hamilelik ve doğumun fesih için geçerli bir sebep olmayacağı açıkça belirtilmiştir. Hamilelik ve doğum sebebiyle işveren, kadın çalışanın iş aktine son vermişse bu durumda da işe iade davası açılmasında yarar vardır.[/FONT] [FONT=&]
Yukarıda özetlediğim şekilde, kadın çalışan, iş hayatında analık hali içerisinde sahip olduğu hakları tam olarak bilmesi halinde daha rahat bir hamilelik ve doğum sonrası süreç yaşayacaktır.
Not:Doğum ve babalık izni konulu yazıma da [/FONT]https://www.meleklermekani.com/kadin-ve-hukuk/226145-dogum-ve-babalik-izni.html linkinden ulaşabilirsiniz.
[FONT=&]Av. Gökhan ARICAN[/FONT]
[FONT=&]Barbaros Mh. Tunalı Hilmi Caddesi Kuğulu İş Hanı [/FONT]
[FONT=&]A Blok No:123/56, Kavaklıdere/Çankaya/ANKARA[/FONT]
[FONT=&]Tel: 0 312 466 56 34 – Faks: 0 312 466 56 40 – Gsm: 0 533 372 36 89[/FONT]
[FONT=&]www.gokhanarican.av.tr – e-mail: info@gokhanarican.av.tr[/FONT]
Son düzenleme:
