Kars Şehir Tanıtımı

Mimari

Mimari
Kafkaslardan Anadolu’ya girişte ilk yerleşim merkezi olma özelliğini taşıyan Kars Şehri bir çok uygarlığın geçişine tanıklık etmesi sebebi ile binlerce yıldan bu yana iskan edilmiş antik bir yerleşim merkezi özelliğine sahiptir. İpek Yolu üzerinde yer alan antik Ani Kenti´nin ve bölgedeki birçok eserin mimari yapısı dikkat çekicidir.
Özellikle, Ruslar´ın şehre girmesiyle şehir mimarisi büyük dikkat çekti. Ruslar, Kars Çayı´nın doğusunda kalan kesimde yeni yapılar inşa ettiler. Birbirlerini dik kesen yollar yapıldı. Rus mimarisi bununla da yetinmedi bugün ilde korunma altına alınan eski Rus Evleri büyük taşlarla yapılmış müthiş binalardır.
Kars ayrıca Tarihi Şehirler Birliği´nin üyelerinden birisidir
 
Kars Kalesi

Kars Kalesi

Kars Kalesi, Kars Merkez Kalesi, İç Kale veya Stadel olarak anılır. 1153 yılında Selçuklular´a bağlı Saltuklu Sultanı Melik İzzeddin'in emri ile Veziri Firuz Akay tarafından yaptırılmıştır. Kenti çevreleyen dış kale surları da 12. yüzyılda inşa edilmeye başlanmıştır. 1386 tarihinde Timur tarafından yıkılan Kale, 1579 yılında Osmanlı Padişahı III. Murat'ın fermanı ile Kars'a gelen Lala Mustafa Paşa tarafından kale ve dış cephe surları yeniden yaptırılmıştır. Kale kalıntılarında dört köşe mermer kitabe bulunmuş dış surların kapısına koydurulmuştur. Bu kitabeye göre:
1152 yılında Sultan Melik İzzeddin'in emri ile Veziri Firuz Akay tarafından yaptırılmıştır. Kaleyi 1386 yılında da Timur yerle bir etmiş, 1579 yılında tekrar III. Murat'ın emriyle Lala Mustafa Paşa yeniden yaptırmıştır.
1616 ve 1636 yıllarında iki defa onarımdan geçmiş, şehir merkezine bazı eserler eklenmiştir. Kaynaklara göre Merkez Kale dışında surlar 27.000 metre uzunluğunda olup, 220 burçtan meydana gelmiştir. Kale doğu-batı istikametinde 250 metre, kuzey-güney istikametinde ise yaklaşık 90 metredir. 1877-1878 Osmanlı-Rus savaşından sonra 40 yıllık Rus İşgali´nde tahribatlara uğramış, orijinal özelliğini ve kullanımını yitirmiştir.


 
Müze

Müze
Ana madde: Kars Müzesi
Taşınır ve taşınmaz kültür varlıklarının korunması ihtiyacını karşılamak üzere ilk olarak 1959 yılında Vilayet Konağı´nda Müze Memurluğu kurulmuş, daha sonra bölgeden toplanan eserlerin çoğalması sebebiyle 1964 yılından 1978 yılına kadar Havariler Kilisesi olarak ta bilinen Kümbet Cami müzeye dönüştürülerek sergileme yapılmış, nihayet 1978 yılında İstasyon Mahallesi´nde yapılan yeni ve modern bir müze binası 1981 yılında hizmete açılmıştır. Modern Kars Müzesi günümüzde Arkeolojik, Etnografik ve Taş eserlerin sergilendiği önemli müzeler arasında yer almaktadır
 
Kültür

Kültür


Kafkas oyunlarından Gaytağı



Kafkas oyunlarından Naz Eyleme



Kars, kültürel yönden köklü temellere dayanmaktadır. M.Ö. 9000 yılına kadar uzanan tarihi geçmişi olan topraklar üzerinde birçok uygarlık hüküm sürdü. Bunların izleri günümüze kadar gelmektedir. Anadolu’ya açılan kapı özelliğini taşıması ile Saka - İskit devrinden günümüze kadar bir kültür mozaiğine sahiptir.
Gelenekler, görenekler, halk hikayeciliği, maniler, türküler ve dengbejler kültürü çok zengindir. Bu zenginlik Kars’ın eski bir yerleşme merkezi olması, çeşitli kavimlerin çeşitli zamanlarda bu bölgede yaşamasından kaynaklanmaktadır. Bugün, Kars’ta derlenmiş olan halk edebiyatı verileri dışında; derlenmiş orijinal gelenek, görenek, ve kıyafetler de vardır. Bunların yanısıra Dede Korkut´un Digor´da yaşadığı sanılmaktadır

Halk Oyunları
Kars'ta halk oyunları başta davul-zurna olmak üzere saz, balaban, tar, tulum, mey, tütek, garmon, akordeon ve klarnet eşliğinde oynanır. Bu çeşitlilik yöredeki çeşitli etnik yapıların çok olmasından kaynaklanmaktadır. Örneğin Azeriler barlarında akordeonla eğlenirken Kürtler´de halay çekerken davul zurna ile oynarlar. Kars´ta yüzün üzerinde oyun sergilenir. En yaygın olan halk oyunları alaca barı, sarhoş barı (hızlı), üç ayak, çepki (hızlı ve estetik) ve bagidir. Bu oyunlarda küçük parmaklar birbirine takıla*rak el ele tutuşulur. Oyunun gerekleri*ne göre eller omuzlara konabilir, kollar gerilebilir, kol kola girilebilir. Bu oyunlardan en dikkat çekici olanı ise Kafkas danslarıdır. Bu dansları yapanlar Kafkasya yöresine uygun kıyafetler giyerler. Halay ve dansın yanı sıra Azeri Oyunları diye bilinen oldukça hareketli bir türde yörede birçok insan tarafından ilgiyle oynanır. Kars´ta okuyan ilk ve ortaöğretim öğrencileri bölgesel ve yurt geneli yarışmalara katılarak burayı temsil etmektedirler.

Aşıklar geleneği

Kars´ta, aşıklar geleneği çok eskilere dayanır. Âşıklar, deyişlerini ve birbirleriyle olan atışmalarını saz ve kopuz ile yaparlar. Geçmişi Dede Korkut hikayelerine ve Manas Destanı´na dayanan sözlü gele*nekler aşıkların anlatımları ile yayıldı. Kars Belediyesi´nin resmi internet sitesine göre Türkiye´de en çok aşık Kars doğumludur. Buna göre 450 aşıktan 200´e yakını bu şehirde doğmuştur. Murat Çobanoğlu ve Şeref Taşlıova, Kars´ın yetiştirdiği en önemli aşıklardır. Murat Çobanoğlu´nun ölümüyle birlikte burada her sene Türkiye Mu*rat Çobanoğlu Âşıklar Bayramı düzenlenmektedir. Yusufpaşa Mahallesi´nde bulunan bir kıraathanede yerli aşıklar saz çalarak deyişlerini ve atışlarını dinleyicilerine dinletirler. Merkezi öneme sahip caddelerde bulunan tuhafiyeciler ise her sabah aşıkların türkülerini dinletirler.

Dengbejler geleneği

Aşıklar geleneğinin yanı sıra özellikle köylerde dengbej geleneğide devam ettirilmektedir. Dengbej, Kürtçe bir kelime olup Türkçe karşılığı yoktur. Dengbej kelimesinin anlamı sözü sözle aktarma anlamına gelmektedir. Deng, ses ve bêj’ söyle, aktar anlamındadır. Herhangi bir çalgıya ihtiyaç duyulmadan bir melodi ritmi yardımıyla insanlara geçmişte yaşanmış olaylar özellikle de birbirine kavuşamayan aşıklar anlatılır.

Halı dokumacılığı

Kars´ta hayvancılığın önemli bir yer tutması halıcılığında gelişmesine katkı sağlamıştır. Burada halı, kilim ve keçe dokumacılığı yapılır. Büyük bir çoğunluğu Kirman İpi ile yapılan halılarda motif olarak geometrik ve bitkili desenler kullanılır. Halıların bordürleri yani kenar işlemeleri yöredeki çok kültürlülüklerden etkilenerek değişik motiflere sahiptir
 
Yöresel yemekler

Yöresel yemekler
Kars mutfağı ağırlıklı olarak hamur işi yemekleriyle bilinen bir özelliğe sahiptir. Bunun dışında hayvancılığın bir numaralı geçim kaynağı olması beraberinde etli yemeklerin de tüketilmesini getirmiştir. Zengin mutfağında özellikle katte (hamurlu), bozbaş yani piti (nohutlu-etli), hangel (kıymasız mantı), kelle paça, kaz yemekleri (tandırda kaz çekmesi ve pilavlı kaz eti gibi), hörre (un çorbası), ayran çorbası ve nezik (hamurlu) türlerini saymak mümkündür Yemek kültürü üzerine kitaplar yazan Tijen İnaltong, iki yıllık hazırlık döneminden sonra Kars´ın Yemek Kültürü ile ilgili kitabını piyasaya sürmek için çalışmaktadır
 
Eğlence hayatı

Eğlence hayatı

Kars özellikle yaz aylarında disko ve barların müşterilerine sunduğu canlı müzik hizmetiyle yörenin en önemli eğlence merkezlerinden birisidir. Şehrin en önemli disko ve barları arasında Bolero ve Yağmurcu gelmektedir. Bunun dışında eğitim - öğretim dönemlerinde şehir dışından gelen öğrencilerin katkılarıyla düzenlenen çeşitli eğlence programlarını görmek mümkündür. En önemli eğlence merkezi Kars Ortakapı´dır. Geçtiğimiz yıllara kadar Yusufpaşa´da yer alan taverna ve barlar, ilçe merkezinin kuzeyine nakledildiler.

Sinema ve Tiyatro

Kars´ta sadece Şehir Sineması adıyla hizmet veren tek bir sinema mevcuttur. Burada haftada bir veya iki film gösterime girmektedir. Günde dört matine ile hizmet veren bu 300 kişilik salon aynı zamanda Kars´ta henüz yeni olan ama çok sevilen Avrupa Filmleri Festivali-Gezici Festival ve Uluslararası Altın Kaz Film Festivali´ne ev sahipliği yapmaktadır. Bu festivallere ünlü sinema sanatçıları da gelmektedirler. Tiyatro gösterileri ise Kars Şehir Tiyatrosu ve Kars Sanat Merkezi´nde yapılmaktadır.

Festivaller

  • Kars Kafkas Kültürleri Festivali
  • Uluslararası Altın Kaz Film Festivali
  • Avrupa Filmleri Festivali-Gezici Festival
  • Murat Çobanoğlu Aşıklar Bayramı
  • Kaşar Festivali
 
Kars _ Spor

Kars´ta spor en sevilen sosyal aktivitelerden biridir. Yüzlerce profesyonel sporcunun yanı sıra amatör spor yapan çok sayıda kişi de mevcuttur. Kars´ta branşlarına göre lisanlı sporcu ve hakem sayısı spor branşlarına göre değişmektedir. Kars´ın en büyük spor kulübü Karsspor´dur. Kulüp iki değişik spor dalıyla öne çıkar. Bunlar futbol ve boks şubeleridir. Futbol takımı maçlarını 1960 yılında açılan 4500 seyirci kapasiteli Kars Şehir Stadyumu Kars´ta spor en sevilen sosyal aktivitelerden biridir. Yüzlerce profesyonel sporcunun yanı sıra amatör spor yapan çok sayıda kişi de mevcuttur. Kars´ta branşlarına göre lisanlı sporcu ve hakem sayısı spor branşlarına göre değişmektedir. Kars´ın en büyük spor kulübü Karsspor´dur. Kulüp iki değişik spor dalıyla öne çıkar. Bunlar futbol ve boks şubeleridir. Futbol takımı maçlarını 1960 yılında açılan 4500 seyirci kapasiteli Kars Şehir Stadyumu´nda oynamaktadır
 
Sağlık

Sağlık

Kars halen sağlık hizmetleri konusunda bazı problemler yaşamaktadır. Yetersiz doktor sayısı ve tıbbi donanımların azlığı yüzünden halk zaman zaman ikiyüz kilometre uzaklıktaki Erzurum hastanelerine gitme mecburiyetinde kalmaktadır Hatta Kafkas Üniversitesi´ne bağlı Tıp Fakültesi ilk açıldığı yıllarda Erzurum´daki Atatürk Üniversitesi´nde eğitim vermekteydi. Ancak fakültenin Kars´a gelmesi ve yeni ve daha modern bir devlet hastanesinin açılmasıyla olumlu yönde bir ilerlemeden bahsetmek mümkündür. Kentte sağlık kurumlarını yöneten Sağlık il müdürlüğünde 1190 personel görev yapar. Ayrıca, Kars 2008 yılında Aile Hekimliği uygulamasına geçilecek 35 il arasında yer almaktadır

Sağlık tesisleri

Kars Devlet Hastanesi 2006 yılında Ortakapı Mahallesi'ndeki eski binasından, yeni yapılan Halitpaşa Mahallesindeki yerine taşınmıştır. Hastane 250 yataklı olup 31 polikliniğe sahiptir. Hastanede; 4 İç Hastalıkları, 5 Genel Cerrahi, 1 Üroloji, 1 Deri ve Zührevi Hastalıklar, 1 KBB, 1 Nöroloji, 1 Kardiyoloji, 1 Göğüs, 2 Göz, 2 Radyoloji, 1 Mikrobiyoloji Uzmanı ve 7 Pratisyen hekimi görev yapar. Diğer sağlık personeli olarak da 1 diyetisyen, 1 psikolog, 1 eczacı, 80 hemşire, 7 ebe, 14 sağlık memuru ile hizmet vermektedir
1998 yılından beri yeni binasında hizmet vermekte olan Doğum ve Çocuk Bakımevi ise 100 yataklıdır.
Merkez ilçede ayrıca bir Verem Savaş Dispanseri, bir Ana-Çocuk Sağlığı merkezi ve Aile Planlaması merkezi vardır. İl genelindeki 40 sağlık ocağından yedisi merkez hudutları içindedir. Bu kurumlarda 2001 yılında toplam 269.243 poliklinik işlemi yapılmıştır. Ayrıca kentte birde Halk Sağlığı Laboratuvarı vardır. Laboratuvarda hava kirliliği, gürültü ölçümü ve egzoz emisyon ölçümü; 2 biyolog ve 1 kimya mühendisi tarafından yapılmaktadır
 
Ulaşım

Ulaşım


Şehir içi ulaşım belediye otobüsleri ve dolmuşlarla yapılır, ilçe ve köylere ulaşımda ise minibüsler kullanılır. Ayrıca şehir genelinde yüzlerce ticari taksi de hizmet vermektedir.

Demiryolu

Kars´a hergün İstanbul´dan; Ankara, Kayseri, Sivas ve Erzurum üzeri TCDD´nin Doğu Ekspresi karşılıklı seferler yapmaktadır. Ayrıca uzun yıllardan bu yana planı yapılan Bakü-Tiflis-Ahılkelek-Kars demiryoluprojesi hayata geçirilerek Türkiye ekonomisine katkı sağlanması düşünülmektedir. Yapılacak inşa işinde mevcut raylara 180 km uzunluğunda yeni raylar döşenecek. Toplam maliyeti 450 milyon dolar olan bu projenin 2010 yılında bitirilmesi hedeflenmektedir. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül temel atma töreninde yaptığı açıklama da bu hattın sadece üç ülkeyi değil, aslında Çin'i İngiltere ile bağlayan bir yol olduğunu belirtti.

Karayolu

Türkiye´nin yedi bölgesindeki şehirlerin çoğuna Kars otobüsleri, yolcu taşır. Kars Otogarı´ndan Türkiye´ye açılan otobüslerin bağlı oldukları üç firma olan Doğu Kars, Kafkas Kars ve Turgutreis´in birçok şehirde büroları vardır. Belediyenin almış olduğu bir kararla kent merkezine yeni ve daha büyük bir otobüs terminali yapılması planlanmaktadır.

Havayolu

Kars´ın ayrıca uluslararası statüye sahip bir de havalimanı vardır; Kars Havalimanı - (IATA: KSY). Uzun bir tadilattan sonra 22 Ekim 2007 günü tekrar uçuşlara açılan havalimanına İstanbul´daki Sabiha Gökçen Havalimanı ve Atatürk Havalimanı´ndan günde iki uçuş ve Ankara Esenboğa Havalimanı´ndan bir uçuş yapılır. Ayrıca Aralık 2007´den itibaren SunExpress´in karşılıklı Kars-İzmir seferleri de başlamıştır]. Yakında Kars´tan Azerbaycan´ın başkenti Bakü´ye ve Nahçıvan´a karşılıklı seferler yapılacağı Kars Belediye Başkanı Naif Alibeyoğlu tarafından açıklandı.
Yapılan plana göre kente yaz aylarında, haftada bir olmak üzere Almanya´nın ya Düsseldorf, ya Köln ya da Stuttgart şehirlerinden uçuşlar yapılması beklenmektedir.
 
genel olarak KARS

Kars Doğu Anadolu da ülkemizin en doğusundaki ve aynı zamanda karasal iklim dolayısıyla da en soğuk illerinden birisidir. Ancak mekanın bu olumsuzluğu ilin sanayii gelişmesinde nispeten olumsuz olmuş olsa da il turizm potansiyeli açısından bölgenin başlıca illerinden birisidir.

İl ülkemizin başlıca kış turizm merkezinden birisidir ve yapılacak yatırımlarla bu alanda daha da gelişebilir.Bunun yanı sıra kültür turizmi açısından da tarihin çok eski devirlerine uzanan antik kalıntıları ve ören yerleri ile önde gelen kültür turizmi açısından da Yontma Taş Çağından itibaren kesintisiz bir yerleşime sahne olan kent önde gelen kültür turizm merkezlerindendir.İlin inanç turizmindeki potensiyeli de dikkat çekicidir.Selçukluların M.S.1064 yılında Anadolu''ya ilk girişlerinde Anı Ören yerinde yaptıkları camiler, erken dönem Hıristiyan kiliseleri bu potansiyelin bir göstergesidir.İl bozulmamış doğasıyla da eko turizm ve spor turizmi açısından kullanılmayı bekleyen önemli bir potansiyele sahiptir.

Kars şehrinin adı bir Türk boyu olan Karsaklar''dan gelmektedir.M.Ö.130-127 yıllarında Kafkasyadan gelerek Kars çevresine yerleşen Karsaklar ilimize bu adı vermişlerdir.Bu durumda Kars en eski Türkçe il adı ünvanını kazanmıştır.Arkeolojik çalışmalarda bölgenin Yontma Taş Devrinden (M.Ö.13000-10000) itibaren kesintisiz iskan gördüğü anlaşılmıştır. Bölgede Hurriler, Urartular, İskitler, Parthlar, Sasaniler, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular, Gürcüler, Akkoyunlular, Karakoyunlular, Osmanlılar hakimiyet kurmuşlardır.Bu medeniyetlerin izlerini günümüzde Kars merkezde Anı Ören yerinde ve ilçelerimizde ayakta kalmış taşınmaz kültür varlıklarında görmekteyiz.
 
Geri
Üst