Polikistikover tedavisi kesin sonuç var mı?
Polikistik Over Tedavisi Ne Yapılır?
Polikistik Over Tedavi Seçenekleri.
Polikistik over tedavisi bir çok genç kadın için sorun olarak görülmektedir.Polikistik Over (PCO) yol açtığı belirtilerin kadına verdiği rahatsızlıklar (adet düzensizliği, tüylenme, gebe kalamama gibi) nedeniyle kadını çoğu durumda tedavi arayışına iten bir durumdur. Yine de günlük yaşamı olumsuz etkileyen bir belirti veya bulgu olmasa veya kadın PCO'nun kendisinde yarattığı değişikliklerden rahatsız olmasa bile, vücutta yarattığı olumsuz metabolizma ortamı nedeniyle PCO, basit bir yumurtlama bozukluğu olmaktan çok, kısa veya uzun vadede ciddi sorunlar yaratabilen bir durumdur ve bu nedenle tedavi edilmelidir.
Polikisitik Over Sendromu (PCO,PKO) Tedavisinde Ana Prensipler;
Polikistik over tedavisi ile semptomatik bir tedavi uygulanır. Şikâyetler ne olursa olsun, şişmanlık durumlarında en başta hastanın kilo vermesi gerekir. İnsüline karşı direncin tedavisinde zayıflamanın oynadığı rol, tıp literatüründe farklı şekillerde yorumlanmıştır. Sonuçların farklı olmasında, şüphesiz değişik patojenetik faktörlerin rolü büyüktür. İlk önce hasta tarafından kabul edilebilecek diyet önlemlerine başlatılmalıdır. Hastanın boyuna göre bazal olarak 1000-1200 kalorilik bir diyet önerilir. Hiç gıda alınmaması çok etkili olmasına rağmen, metabolik bozuklukların varlığında böbrek yetersizliğine kadar gidebilen ağır komplikasyonlar ortaya çıkabileceğinden, sağlıklı değildir. Günlük gıda alımı 5-6 porsiyona bölünmelidir. Karbonhidratı zengin ürünlerden (şeker, beyaz un ve bundan hazırlanan ekmek gibi gıdalar) kaçınmalıdır. Bu yolla yemekten sonra yükselecek olan insülin seviyeleri kontrol altına alınarak, pankreas ve metabolizma üzerindeki yük azaltılmış olur.
Diyetle birlikte beden ekzersizine de büyük önem verilmelidir. Bu yolla kas sistemi tekrar gelişip, kasların daha fazla kanla dolması sağlanmış olur. Aynı zamanda kas hücrelerine insülinin gitmesi ve glükozun içeri girmesi hızlandırılarak, insüline karşı direnç de azaltılmış olur. Unutmamalıdır ki ekzersiz yoluyla kilo vermek de kolaylaşır.
Anovülasyonlu siklüs bozukluklarının ön planda olduğu durumlarda östrojen ve gestrajenlerle bir tedaviye başlatılır. Androjenleşme veya hiperandrojenemi durumu olsun olmasın, gestajen olarak antiandrojen etkili bir preparat verilmelidir. Devamlı olarak bir gestajenin uygulanması da mümkündür
Infertilite durumlarında Clomiphen, bazen dexamethasonla kombine edilerek verilir. Hiperinsülineminin varlığında, insülinin alınımını kolaylaştıracak bir antidiyabetik (metfotmin)uygulanır.Yapılan bir çelışmada Klomifen Sitrat ( Clomiphen) tek başına uygulandığında insülin konsantrasyonunda belirgin olumlu olmayan hafif bir düşme tesbit edildi. Metformin ile Klomifen Sitrat kombinasyonunda 35 kadının 12 inde ovülasyon ortaya çıkarken, Klomifen Sitrat tek başına uygulanmasında 26 vakadan ancak birinde yumurtlama görülebildi.
Metformin yerine Glitazon gurubundan maddeler verilince daha da iyi sonuçlar alınabilinmektedir. Burada insüline karşı direnci azaltan yeni bir madde gurubu söz konusudur. Başlıca etki yolu kas ve karaciğer hücrelerinde insülin alınımını arttırmaktır. Glitazonlar da Metformin gibi insülin konsantrasyonlarını düşürürler. Aynı zamanda insülin ve kan şekeri konsantrasyonlarını düşürüp, yüksek kapasiteli hastalarda yeterli bir süre ilacın alınması sonucu, sık olarak menstrüasyon ile birlikte bifazik siklüs ortaya çıkar. Metforminin tam tersine Glitazone alınınca, metabolik asidoz ve normal dozlarda hipoglisemi de görülmez.
Glitazone deneme safhasında bulunduğundan bir çok ülked henüz piyasada bulunmamaktadır. Metformin ve bilhassa Glitazonelar ile yapılan tedaviler sonucu, PCO sendromunun ortaya çıkış ve gelişimi için insüline karşı direncin ve hiperinsülineminin önemleri daha iyi anlaşılmıştır. Tedavi sonucu insülin seviyelerinin ve insüline karşı olan direncin normalleşmesi dışında, artmış olan LH salgısı da düzelmektedir.
Adet düzensizliğinin tedavisi:
Polikistik overde yumurtlama problemlerine bağlı olarak düzensiz,gecikmeli ve yoğun kanamalara sıkça rastlanır. Bu nedenle tedavide asıl amaç yumurtlamayı yeniden sağlamaktır.
Eğer çocuk isteği varsa yumurtlamayı uyarıcı ilaçlar kullanılabilir ancak olası yan etkileri nedeni ile bu tür ilaçlar uzun süreli kullanılamazlar. Fazla kilolar hem PCO'lu hem de polikistik over olmayan hastalarda adet problemlerine yol açan nedenlerden biridir. Yağ dokusunda fazla miktarda östrojen üretilmesi nedeni ile yumurtlama bozuklukları görülür. Şişman hastalarda kilo verilmesi çoğu zaman yumurtlamanın yeniden başlaması için yeterli olmaktadır.
35 yaşından küçük ve çocuk istemeyen hastalarda adetleri düzene sokmak için doğum kontrol hapları en sık tercih edilen ilaç grubudur.Doğum kontrol hapları 6-12 ay süre ile kullanılır.Doğum kontrol hapı kullanımı tedavide önemlidir. İkinci sırada ise adetin 15. gününden sonra kullanılan progesteron ilaçları gelir. Her iki ilaç grubu da adetleri düzene sokar.Polikistik over olan hastalarda adet düzensizliği tedavisinde çocuk beklentisi tedavi seçiminde en önemli unsur olup buna göre davranılmalıdır.
Polikistik over olan hastalarda gebeliğin meydana gelmesi ve doğum sıklıkla bu sendromu ortadan kaldırmakla beraber bazı hastalarda doğum yapmalarına rağmen problem doğum sonrası yeniden ortaya çıkabilir.Bu nedenle gebeliğin oluşumu da kesin tedavi değildir.Sıklıkla sorulan bir diğer soru da doğum şeklinin tedavide rolü olup olmadığıdır.Bebeğin normal yolla yada sezaryen ile dünyaya gelmesinin bir önemi yoktur.Önemli olan 9 aylık bir gebeliğin geçirilmesidir.
Tüylenmenin tedavisi:
Aşırı tüylenme şikayetinde yapılan tıbbi değerlendirme sonrasında yapılacak ilk ayrım hormon seviyelerinin yüksek olup olmadığı, seviyelerin yüksek olması durumunda bu yüksekliğin kaynağıdır. (yumurtalık, böbrek üstü bezi vb.) Androjen adı verilen erkeklik hormonlarının fazlalığına bağlı olarak ortaya çıkan tüylenme (hirsutism) sıklıkla görülen bir durumdur. Bazı kadınlar bunu dert etmezken bazı kadınlarda asıl hekime müracaat sebebidir. Bazı durumlarda tüylenme hormonal dengesizliğe bağlı değildir ve yapısal olabilir,bu durum hipertrikoz olarak adlandırılır ve PCO ile ayrımını dikkatli yapmak gerekir.
Tedavide amaç erkeklik hormonunu baskıladıktan sonra mevcut fazla kılların yok edilmesidir. Bunun için epilasyon, laser epilasyon gibi yöntemler kullanılır. Polikistik overde var olan tüyler tedavi ile yok edilemez, bu nedenle mevcut tüylerin yok edilmesi için epilasyon gereklidir. Tedavi sadece yeni tüylerin çıkışını durdurur. Tedavi var olan kılları azaltmaz, yenilerinin çıkmasına engel olabilir.
Hormon seviyelerinin yüksek olması durumunda kaynağı baskılayıcı hormonal tedavi yöntemleri uygulanır. Doğum kontrol hapları kandaki androjen düzeylerini düşürdüğünden yeni tüy çıkmasını engelleyebilirler. Bu amaçla en sık kullanılan ilaç cyproterone asetat adı verilen bir maddedir. Diğer bazı ilaçlar ile bir arada yada tek başına kullanılabilir. Hirsutism tedavisi uzun süreli bir tedavidir. Başarı için 8-18 ay tedavi gerekebilir. Bunun nedeni kıl büyümesinin yavaşlığıdıÜretime başlamış kıl köklerinin üretimini kesmek zor olduğundan bu tedavi ancak yeni kılların çıkmasını engelleyebilir.
Kısırlık riski,gebe kalamamanın ,kısırlığın tedavisi:
Polikistik Overli bazı kadınlar bazen yumurtlar, bazıları ise hiç yumurtlamaz. Eğer yumurtlamıyor ve gebe kalmak istiyorsanız, kısırlığa karşı mevcut tedaviler çok iyi sonuçlar vermektedir. Polikistik Overli hastalarında yumurtlamayı uyarıcı ilaçlardan en etkili olanı klomifen sitratır. Bu ilaç yumurtlamanızı sağlayarak çalışır. Bu ilaç hekim kontrolü altında kullanılır. Klomifenin başarısın olması durumunda ise iki ana yaklaşım söz konusudur. Bunlardan ilki enjektabl hormonlar ile yumurtalıkları uyarmak ve daha sonra aşılama (inseminasyon) yapmaktır. Bu tedavi ile %62'ye varan başarı oranları bildirilmiştir. Bu tedavinin en önemli komplikasyonu ovarian hiperstimülasyon sendromu ve çoğul gebeliklerdir. Tedavi son derece titiz bir yakın kontrol altında ve konuya hakim hekimlerce yapılmalıdır.Kısırlığa karşı, diğer tedavilerin yanı sıra, eğer uygunsa kilo verilmesi önerilir.
Polikistik Over tedavisi nde alternatif ve yeni bir tedavi seçeneği olarak tercih edilen ilaç Metformin (glucophage) dir ;Metformin, bazı şeker hastalarının tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. İnsülin direncine karşı çıkmaya yardım eder (insülin direncinin, PKOSnin başlıca nedenlerinden biri olduğu düşünülmektedir Metformin tedavisi hakkında araştırma çalışmaları yapılmaktadır. Bu tedavinin ileride PKOS için daha yaygın olarak kullanılması olasıdır. Son zamanlarda yapılan bir çalışmada, PKOSli kadınlar arasında metformin alanların almayanlara kıyasla daha yüksek yumurtlama ve gebe kalma olasılığı sergiledikleri sonucuna varılmıştır. Hastalar bu ilaca başladıklarında geneldeki en fazla yakınma mide sorunları ve ishal olmakta, tedavinin birinci haftasının sonunda geçmektedir. Bu yan etkiler ilacın başlangıç dozunu azaltarak ve yemekle birlikte alınmasını sağlayarak en aza indirilebilir. Böbrek fonksiyonları azalmış hastalarda Metformin tedavisinin çok nadir görülen yan etkisi laktik asidoz'a yakalanabilirler, bu tür hastalara dikkatli verilmelidir. Polikistik over sendromu; yapılan çalışmaların sonucunda şeker hastalığı için kullanılan ilaçlar ile tedavi edilebilmektedir. Polikistik over sendromunun etkilerini birkaç ay içinde tersine çevirebilmektedir. Bunlar saç dökülmesini azaltmakta, yüzde ve vücuttaki kıllanmayı durdurmakta, tansiyonu normale döndürmekte, adetleri düzenleyip, kilo verdirerek gebe kalabilmeyi sağlamaktadırlar. Bu ilacı kullanarak 2 aydan kısa bir sürede ilk yumurtladığı adette gebe kalanlar görülmüştür. Yaklaşık 6 aylık bir kullanımdan sonra kadınların % 80'inin normal adet düzenine girdiği gözlenmektedir.
Diğer bir seçenek ise laparoskopik diatermidir (LOD). Burada laparoskopi ile karın boşluğuna girilir, yumurtalıklar koter ya da lazer ile yakılarak üzerlerinde küçük delikler açılır. Tedavinin mekanizması bilinmemekle birlikte düzenli yumurtlamayı sağladığı ve klomifene olan cevabı iyileştirdiği gözlenmiştir. LOD sonrası 12 ay içinde kendiliğinden gebelik oranları %60-80 arasındadır. LOD'un başarısı infertilite süresi 3 yıldan az olanlarda ve LH düzeyleri 10'dan fazla bulunanlarda daha iyidir.
Tedavide genellikle en son seçenekler aşılama (İnseminasyon İUİ) ve yardımla üreme teknikleri, yani tüp bebek ve İCSİ uygulamalıdır. Deneyimli merkezlerde başarı ile uygulanabilmekte ve gebelikler oluşabilmektedir.
Polikistik over sendromunda uzun dönemde ne gibi riskler bulunmaktadır?
*Polikistik overin uzun dönemde yaratabileceği sorunlar ve riskler hem insülin hem de androjen fazlalığına bağlıdır. Yüksek miktarlarda insülin uzun dönemde tip 2 diabet (insüline bağımlı olmayan) yani şeker hastalığı riski taşır. Bu tür diyabet genelde sıkı diyet ve ağızdan alınan ilaçlar ile kontrol altına alınabilir. Kilo sorunu olan, tedavi edilmemiş PCOS hastalarının % 25-35' inde 40 'lu yaşlarda tip 2 şeker hastalığı ortaya çıkar.Diyabet gelişiminin altında yatan temel neden muhtemelen polikistik over gelişimine de zemin hazırlamaktadır. Başka bir ifadeyle PCO kendi başına diyabet gelişimine neden olmamakta, ancak bazı kadınlarda PCO geliştiren temel mekanizma (insülin direnci) ileri yaşlarda diyabet gelişme riskini de artırmaktadır.
PKOnun bu özelliğinin bilinmesi polikistik over tanısı almış olan kadının belli aralıklarla insülin direnci ve diyabet açısından takip edilmesini ve diyabet tanısı konduğunda tedavinin erken başlamasını sağlamaktadır. PKOlu anne adayları gestasyonel diyabet gelişimi açısından daha yüksek risk altında olduklarından gebelik döneminde çok daha sıkı takip altında tutulurlar.
*PKOS'da görülen hormonal değişiklikler tansiyon problemlerini de beraberinde getirirler. Aynı zamanda bu hastalarda kolesterol yüksekliği de ortaya çıkar. Her iki durumda kalp hastalığı açısında yüksek risk faktörleridir.
*Polikistik over mutlaka tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Rahim iç tabakasının progesteron hormonu etkisinden mahrum kalması ve sürekli kalınlaşması belli bir süre sonra rahim iç tabakasında kanser öncesi değişiklikler oluşmasına (endometrial hiperplazi), hastalık uzun süre devam ettiğinde ise bu tabakada rahim kanseri gelişmesine neden olabilir. PCOda yumurtlamanın düzenli olarak sağlanması veya eksik olan progesteron hormonunun ilaçlarla dışarıdan takviye edilmesi ve şişmanlık, şeker hastalığı ve hipertansiyon sorununun sıkı denetim altında tutulmasıyla PCOlu kadınlarda rahim kanseri gelişme riskinin en aza indirilmesi mümkündür.
Uzun Dönemdeki Sorunların Önlenmesi İçin Neler Yapılmalıdır?
Sağlıklı bir yaşam tarzı, uzun dönemdeki sorunlar kısmında listelenen durumların oluşmasını önlemek için önemlidir. Örneğin, aşağıdakilere uymanız önemlidir:
Sigara içmeyiniz.
Sağlıklı beslenin.
Düzenli olarak egzersiz yapınız.
Eğer aşırı kilolu ya da obez iseniz kilo veriniz.
Polikistik Overli Kadınlar Özetle Nelere Dikkat Etmelidir?
PKO; adet sorunlarına, kısırlığa, aşırı kiloya, tüylenmeye ve sivilceye yol açabilir.
Eğer aşırı kilolu iseniz, biraz kilo vermenin çok büyük faydalarını görmeniz muhtemeldir.
PKO semptomlarına karşı tedaviler vardır.
Metformin, PKOin esas nedenine ve yol açtığı kısırlığa karşı yeni bir tedavi olabilir.
PKOli kadınlarda ileriki yaşlarda şeker hastalığı, inme (ve muhtemelen kalp hastalığı) riski artar. Yaşam tarzında yapılacak değişiklikler, bu risk artışını önleyecektir.
Polikistik Over Tedavi Seçenekleri.
Polikistik over tedavisi bir çok genç kadın için sorun olarak görülmektedir.Polikistik Over (PCO) yol açtığı belirtilerin kadına verdiği rahatsızlıklar (adet düzensizliği, tüylenme, gebe kalamama gibi) nedeniyle kadını çoğu durumda tedavi arayışına iten bir durumdur. Yine de günlük yaşamı olumsuz etkileyen bir belirti veya bulgu olmasa veya kadın PCO'nun kendisinde yarattığı değişikliklerden rahatsız olmasa bile, vücutta yarattığı olumsuz metabolizma ortamı nedeniyle PCO, basit bir yumurtlama bozukluğu olmaktan çok, kısa veya uzun vadede ciddi sorunlar yaratabilen bir durumdur ve bu nedenle tedavi edilmelidir.
Polikisitik Over Sendromu (PCO,PKO) Tedavisinde Ana Prensipler;
Polikistik over tedavisi ile semptomatik bir tedavi uygulanır. Şikâyetler ne olursa olsun, şişmanlık durumlarında en başta hastanın kilo vermesi gerekir. İnsüline karşı direncin tedavisinde zayıflamanın oynadığı rol, tıp literatüründe farklı şekillerde yorumlanmıştır. Sonuçların farklı olmasında, şüphesiz değişik patojenetik faktörlerin rolü büyüktür. İlk önce hasta tarafından kabul edilebilecek diyet önlemlerine başlatılmalıdır. Hastanın boyuna göre bazal olarak 1000-1200 kalorilik bir diyet önerilir. Hiç gıda alınmaması çok etkili olmasına rağmen, metabolik bozuklukların varlığında böbrek yetersizliğine kadar gidebilen ağır komplikasyonlar ortaya çıkabileceğinden, sağlıklı değildir. Günlük gıda alımı 5-6 porsiyona bölünmelidir. Karbonhidratı zengin ürünlerden (şeker, beyaz un ve bundan hazırlanan ekmek gibi gıdalar) kaçınmalıdır. Bu yolla yemekten sonra yükselecek olan insülin seviyeleri kontrol altına alınarak, pankreas ve metabolizma üzerindeki yük azaltılmış olur.
Diyetle birlikte beden ekzersizine de büyük önem verilmelidir. Bu yolla kas sistemi tekrar gelişip, kasların daha fazla kanla dolması sağlanmış olur. Aynı zamanda kas hücrelerine insülinin gitmesi ve glükozun içeri girmesi hızlandırılarak, insüline karşı direnç de azaltılmış olur. Unutmamalıdır ki ekzersiz yoluyla kilo vermek de kolaylaşır.
Anovülasyonlu siklüs bozukluklarının ön planda olduğu durumlarda östrojen ve gestrajenlerle bir tedaviye başlatılır. Androjenleşme veya hiperandrojenemi durumu olsun olmasın, gestajen olarak antiandrojen etkili bir preparat verilmelidir. Devamlı olarak bir gestajenin uygulanması da mümkündür
Infertilite durumlarında Clomiphen, bazen dexamethasonla kombine edilerek verilir. Hiperinsülineminin varlığında, insülinin alınımını kolaylaştıracak bir antidiyabetik (metfotmin)uygulanır.Yapılan bir çelışmada Klomifen Sitrat ( Clomiphen) tek başına uygulandığında insülin konsantrasyonunda belirgin olumlu olmayan hafif bir düşme tesbit edildi. Metformin ile Klomifen Sitrat kombinasyonunda 35 kadının 12 inde ovülasyon ortaya çıkarken, Klomifen Sitrat tek başına uygulanmasında 26 vakadan ancak birinde yumurtlama görülebildi.
Metformin yerine Glitazon gurubundan maddeler verilince daha da iyi sonuçlar alınabilinmektedir. Burada insüline karşı direnci azaltan yeni bir madde gurubu söz konusudur. Başlıca etki yolu kas ve karaciğer hücrelerinde insülin alınımını arttırmaktır. Glitazonlar da Metformin gibi insülin konsantrasyonlarını düşürürler. Aynı zamanda insülin ve kan şekeri konsantrasyonlarını düşürüp, yüksek kapasiteli hastalarda yeterli bir süre ilacın alınması sonucu, sık olarak menstrüasyon ile birlikte bifazik siklüs ortaya çıkar. Metforminin tam tersine Glitazone alınınca, metabolik asidoz ve normal dozlarda hipoglisemi de görülmez.
Glitazone deneme safhasında bulunduğundan bir çok ülked henüz piyasada bulunmamaktadır. Metformin ve bilhassa Glitazonelar ile yapılan tedaviler sonucu, PCO sendromunun ortaya çıkış ve gelişimi için insüline karşı direncin ve hiperinsülineminin önemleri daha iyi anlaşılmıştır. Tedavi sonucu insülin seviyelerinin ve insüline karşı olan direncin normalleşmesi dışında, artmış olan LH salgısı da düzelmektedir.
Adet düzensizliğinin tedavisi:
Polikistik overde yumurtlama problemlerine bağlı olarak düzensiz,gecikmeli ve yoğun kanamalara sıkça rastlanır. Bu nedenle tedavide asıl amaç yumurtlamayı yeniden sağlamaktır.
Eğer çocuk isteği varsa yumurtlamayı uyarıcı ilaçlar kullanılabilir ancak olası yan etkileri nedeni ile bu tür ilaçlar uzun süreli kullanılamazlar. Fazla kilolar hem PCO'lu hem de polikistik over olmayan hastalarda adet problemlerine yol açan nedenlerden biridir. Yağ dokusunda fazla miktarda östrojen üretilmesi nedeni ile yumurtlama bozuklukları görülür. Şişman hastalarda kilo verilmesi çoğu zaman yumurtlamanın yeniden başlaması için yeterli olmaktadır.
35 yaşından küçük ve çocuk istemeyen hastalarda adetleri düzene sokmak için doğum kontrol hapları en sık tercih edilen ilaç grubudur.Doğum kontrol hapları 6-12 ay süre ile kullanılır.Doğum kontrol hapı kullanımı tedavide önemlidir. İkinci sırada ise adetin 15. gününden sonra kullanılan progesteron ilaçları gelir. Her iki ilaç grubu da adetleri düzene sokar.Polikistik over olan hastalarda adet düzensizliği tedavisinde çocuk beklentisi tedavi seçiminde en önemli unsur olup buna göre davranılmalıdır.
Polikistik over olan hastalarda gebeliğin meydana gelmesi ve doğum sıklıkla bu sendromu ortadan kaldırmakla beraber bazı hastalarda doğum yapmalarına rağmen problem doğum sonrası yeniden ortaya çıkabilir.Bu nedenle gebeliğin oluşumu da kesin tedavi değildir.Sıklıkla sorulan bir diğer soru da doğum şeklinin tedavide rolü olup olmadığıdır.Bebeğin normal yolla yada sezaryen ile dünyaya gelmesinin bir önemi yoktur.Önemli olan 9 aylık bir gebeliğin geçirilmesidir.
Tüylenmenin tedavisi:
Aşırı tüylenme şikayetinde yapılan tıbbi değerlendirme sonrasında yapılacak ilk ayrım hormon seviyelerinin yüksek olup olmadığı, seviyelerin yüksek olması durumunda bu yüksekliğin kaynağıdır. (yumurtalık, böbrek üstü bezi vb.) Androjen adı verilen erkeklik hormonlarının fazlalığına bağlı olarak ortaya çıkan tüylenme (hirsutism) sıklıkla görülen bir durumdur. Bazı kadınlar bunu dert etmezken bazı kadınlarda asıl hekime müracaat sebebidir. Bazı durumlarda tüylenme hormonal dengesizliğe bağlı değildir ve yapısal olabilir,bu durum hipertrikoz olarak adlandırılır ve PCO ile ayrımını dikkatli yapmak gerekir.
Tedavide amaç erkeklik hormonunu baskıladıktan sonra mevcut fazla kılların yok edilmesidir. Bunun için epilasyon, laser epilasyon gibi yöntemler kullanılır. Polikistik overde var olan tüyler tedavi ile yok edilemez, bu nedenle mevcut tüylerin yok edilmesi için epilasyon gereklidir. Tedavi sadece yeni tüylerin çıkışını durdurur. Tedavi var olan kılları azaltmaz, yenilerinin çıkmasına engel olabilir.
Hormon seviyelerinin yüksek olması durumunda kaynağı baskılayıcı hormonal tedavi yöntemleri uygulanır. Doğum kontrol hapları kandaki androjen düzeylerini düşürdüğünden yeni tüy çıkmasını engelleyebilirler. Bu amaçla en sık kullanılan ilaç cyproterone asetat adı verilen bir maddedir. Diğer bazı ilaçlar ile bir arada yada tek başına kullanılabilir. Hirsutism tedavisi uzun süreli bir tedavidir. Başarı için 8-18 ay tedavi gerekebilir. Bunun nedeni kıl büyümesinin yavaşlığıdıÜretime başlamış kıl köklerinin üretimini kesmek zor olduğundan bu tedavi ancak yeni kılların çıkmasını engelleyebilir.
Kısırlık riski,gebe kalamamanın ,kısırlığın tedavisi:
Polikistik Overli bazı kadınlar bazen yumurtlar, bazıları ise hiç yumurtlamaz. Eğer yumurtlamıyor ve gebe kalmak istiyorsanız, kısırlığa karşı mevcut tedaviler çok iyi sonuçlar vermektedir. Polikistik Overli hastalarında yumurtlamayı uyarıcı ilaçlardan en etkili olanı klomifen sitratır. Bu ilaç yumurtlamanızı sağlayarak çalışır. Bu ilaç hekim kontrolü altında kullanılır. Klomifenin başarısın olması durumunda ise iki ana yaklaşım söz konusudur. Bunlardan ilki enjektabl hormonlar ile yumurtalıkları uyarmak ve daha sonra aşılama (inseminasyon) yapmaktır. Bu tedavi ile %62'ye varan başarı oranları bildirilmiştir. Bu tedavinin en önemli komplikasyonu ovarian hiperstimülasyon sendromu ve çoğul gebeliklerdir. Tedavi son derece titiz bir yakın kontrol altında ve konuya hakim hekimlerce yapılmalıdır.Kısırlığa karşı, diğer tedavilerin yanı sıra, eğer uygunsa kilo verilmesi önerilir.
Polikistik Over tedavisi nde alternatif ve yeni bir tedavi seçeneği olarak tercih edilen ilaç Metformin (glucophage) dir ;Metformin, bazı şeker hastalarının tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. İnsülin direncine karşı çıkmaya yardım eder (insülin direncinin, PKOSnin başlıca nedenlerinden biri olduğu düşünülmektedir Metformin tedavisi hakkında araştırma çalışmaları yapılmaktadır. Bu tedavinin ileride PKOS için daha yaygın olarak kullanılması olasıdır. Son zamanlarda yapılan bir çalışmada, PKOSli kadınlar arasında metformin alanların almayanlara kıyasla daha yüksek yumurtlama ve gebe kalma olasılığı sergiledikleri sonucuna varılmıştır. Hastalar bu ilaca başladıklarında geneldeki en fazla yakınma mide sorunları ve ishal olmakta, tedavinin birinci haftasının sonunda geçmektedir. Bu yan etkiler ilacın başlangıç dozunu azaltarak ve yemekle birlikte alınmasını sağlayarak en aza indirilebilir. Böbrek fonksiyonları azalmış hastalarda Metformin tedavisinin çok nadir görülen yan etkisi laktik asidoz'a yakalanabilirler, bu tür hastalara dikkatli verilmelidir. Polikistik over sendromu; yapılan çalışmaların sonucunda şeker hastalığı için kullanılan ilaçlar ile tedavi edilebilmektedir. Polikistik over sendromunun etkilerini birkaç ay içinde tersine çevirebilmektedir. Bunlar saç dökülmesini azaltmakta, yüzde ve vücuttaki kıllanmayı durdurmakta, tansiyonu normale döndürmekte, adetleri düzenleyip, kilo verdirerek gebe kalabilmeyi sağlamaktadırlar. Bu ilacı kullanarak 2 aydan kısa bir sürede ilk yumurtladığı adette gebe kalanlar görülmüştür. Yaklaşık 6 aylık bir kullanımdan sonra kadınların % 80'inin normal adet düzenine girdiği gözlenmektedir.
Diğer bir seçenek ise laparoskopik diatermidir (LOD). Burada laparoskopi ile karın boşluğuna girilir, yumurtalıklar koter ya da lazer ile yakılarak üzerlerinde küçük delikler açılır. Tedavinin mekanizması bilinmemekle birlikte düzenli yumurtlamayı sağladığı ve klomifene olan cevabı iyileştirdiği gözlenmiştir. LOD sonrası 12 ay içinde kendiliğinden gebelik oranları %60-80 arasındadır. LOD'un başarısı infertilite süresi 3 yıldan az olanlarda ve LH düzeyleri 10'dan fazla bulunanlarda daha iyidir.
Tedavide genellikle en son seçenekler aşılama (İnseminasyon İUİ) ve yardımla üreme teknikleri, yani tüp bebek ve İCSİ uygulamalıdır. Deneyimli merkezlerde başarı ile uygulanabilmekte ve gebelikler oluşabilmektedir.
Polikistik over sendromunda uzun dönemde ne gibi riskler bulunmaktadır?
*Polikistik overin uzun dönemde yaratabileceği sorunlar ve riskler hem insülin hem de androjen fazlalığına bağlıdır. Yüksek miktarlarda insülin uzun dönemde tip 2 diabet (insüline bağımlı olmayan) yani şeker hastalığı riski taşır. Bu tür diyabet genelde sıkı diyet ve ağızdan alınan ilaçlar ile kontrol altına alınabilir. Kilo sorunu olan, tedavi edilmemiş PCOS hastalarının % 25-35' inde 40 'lu yaşlarda tip 2 şeker hastalığı ortaya çıkar.Diyabet gelişiminin altında yatan temel neden muhtemelen polikistik over gelişimine de zemin hazırlamaktadır. Başka bir ifadeyle PCO kendi başına diyabet gelişimine neden olmamakta, ancak bazı kadınlarda PCO geliştiren temel mekanizma (insülin direnci) ileri yaşlarda diyabet gelişme riskini de artırmaktadır.
PKOnun bu özelliğinin bilinmesi polikistik over tanısı almış olan kadının belli aralıklarla insülin direnci ve diyabet açısından takip edilmesini ve diyabet tanısı konduğunda tedavinin erken başlamasını sağlamaktadır. PKOlu anne adayları gestasyonel diyabet gelişimi açısından daha yüksek risk altında olduklarından gebelik döneminde çok daha sıkı takip altında tutulurlar.
*PKOS'da görülen hormonal değişiklikler tansiyon problemlerini de beraberinde getirirler. Aynı zamanda bu hastalarda kolesterol yüksekliği de ortaya çıkar. Her iki durumda kalp hastalığı açısında yüksek risk faktörleridir.
*Polikistik over mutlaka tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Rahim iç tabakasının progesteron hormonu etkisinden mahrum kalması ve sürekli kalınlaşması belli bir süre sonra rahim iç tabakasında kanser öncesi değişiklikler oluşmasına (endometrial hiperplazi), hastalık uzun süre devam ettiğinde ise bu tabakada rahim kanseri gelişmesine neden olabilir. PCOda yumurtlamanın düzenli olarak sağlanması veya eksik olan progesteron hormonunun ilaçlarla dışarıdan takviye edilmesi ve şişmanlık, şeker hastalığı ve hipertansiyon sorununun sıkı denetim altında tutulmasıyla PCOlu kadınlarda rahim kanseri gelişme riskinin en aza indirilmesi mümkündür.
Uzun Dönemdeki Sorunların Önlenmesi İçin Neler Yapılmalıdır?
Sağlıklı bir yaşam tarzı, uzun dönemdeki sorunlar kısmında listelenen durumların oluşmasını önlemek için önemlidir. Örneğin, aşağıdakilere uymanız önemlidir:
Sigara içmeyiniz.
Sağlıklı beslenin.
Düzenli olarak egzersiz yapınız.
Eğer aşırı kilolu ya da obez iseniz kilo veriniz.
Polikistik Overli Kadınlar Özetle Nelere Dikkat Etmelidir?
PKO; adet sorunlarına, kısırlığa, aşırı kiloya, tüylenmeye ve sivilceye yol açabilir.
Eğer aşırı kilolu iseniz, biraz kilo vermenin çok büyük faydalarını görmeniz muhtemeldir.
PKO semptomlarına karşı tedaviler vardır.
Metformin, PKOin esas nedenine ve yol açtığı kısırlığa karşı yeni bir tedavi olabilir.
PKOli kadınlarda ileriki yaşlarda şeker hastalığı, inme (ve muhtemelen kalp hastalığı) riski artar. Yaşam tarzında yapılacak değişiklikler, bu risk artışını önleyecektir.
